Zasady Wykładni Prawa L Morawski
2

asm

Zasady wykładni prawa ■ ■ ■

Pisząc tą pracę wiele też skorzystałem z licznych opracowań J. Wróblewskiego⁹, dzięki któremu w moim przekonaniu ukształtował się w naszym kraju taki model wykładni prawa, który w dużym stopniu odpowiada standardom przyjętym w państwach zachodnich.

Mówiąc o interpretacji prawa trzeba mieć stale na uwadze, że nie istnieje nic takiego, jak zamknięty i zupełny katalog reguł interpretacyjnych. Z biegiem czasu pewne dyrektywy tracą swoje znaczenie, a na ich miejsce pojawiają się nowe. Dyrektywy wykładni to bowiem dynamiczny wytwór określonej kultury prawnej, w której kształtowaniu partycypuje zarówno orzecznictwo, jak i doktryna¹⁰. Pocieszającym faktem jest niewątpliwie okoliczność, że po roku 1989 obserwuje się w naszym kraju coraz ściślejsze współdziałanie orzecznictwa i doktryny w kształtowaniu tej kultury. Jeśli więc Dworkin ma rację mówiąc, że zadaniem prawników jest poszukiwanie jak najlepszej interpretacji przepisów prawnych, a więc takiej interpretacji, która bierze pod uwagę nie tylko tekst prawny, ale w jak największym stopniu stara się uwzględnić istniejące orzecznictwo, dorobek doktryny, oraz respektuje godne kontynuacji tradycje, zasady sprawiedliwości i moralności społecznej¹¹, to dodać tylko można, że realizacja tego zadania wyraża się właśnie w poszukiwaniu takich dyrektyw interpretacji norm prawnych, które te wszystkie rzeczy w jak największym stopniu biorą pod uwagę.

Autor

^v Por. w szczególności J. Wróblewski, Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988; idem, Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1990.

¹⁰ Interpreting Statutes..., s. 15.

ⁿ R. Dworkin, Empire, London 1986, s. 51, 211, 225.