Zasady Wykładni Prawa L Morawski1

**» Rozdział I. Zagadnienia ogólne

frenne (Defirenne II) przeciwko Societe Anonyme Belge de Navigation Aerienne Sabena oraz rozdz. XV tej książki).

Zwróćmy uwagę, że wspomniane zasady możemy również odnieść do sytuacji, gdy jeszcze nie wykształciło się orzecznictwo w kwestii interpretacji określonego przepisu. Także w tym bowiem przypadku trudno byłoby przyjąć generalną zasadę, iż adresat powinien znać prawidłową wykładnię już od momentu uchwalenia aktu normatywnego i w związku z tym sąd powinien rozważyć, czy na przykład wyjątkowa niejasność przepisu, fakt, że w swojej późniejszej decyzji organ stosujący prawo zinterpretował przepis w ewidentnie twórczy sposób nie czyni w konkretnej sytuacji nieznajomości jego prawidłowej wykładni usprawiedliwioną.

Z poglądem wyrażonym w uchwale TK, w myśl którego w pewnych okolicznościach sąd może uznać nieznajomość prawidłowej wykładni za usprawiedliwioną dobrze koresponduje teza wyroku NSA z 28 listopada 1997 r. (I SA//Wr 744/96, LEK nr 31242): „Skoro podatnik nie znał nowej wykładni bez własnej winy i stosował klasyfikację (wyrobów i usług wprowadzoną dla celów podatkowych przez MF - L.M.) uprzednio uznawaną przez organy podatkowe za prawidłową - nie można skutecznie twierdzić, że negatywne skutki zmiany wykładni powinny dotykać podatnika”. Do podobnych wniosków dochodzi NSA w wyroku z 25 lutego 1999 r. (I SA/Po 1243/98, LEK nr 40940). W sprawie chodziło o to, czy podatnik może ponieść negatywne konsekwencje w przypadku, gdy w sposób błędny dokonał klasyfikacji produkowanych przez siebie wyrobów, jeżeli uczynił to na podstawie opinii organów administracji lub też jednostek działających z ich upoważnienia. NSA rozważając tą kwestię wyraził następującą opinię: .jedną z fundamentalnych zasad, na których opiera się w Polsce wszelki porządek prawny jest konstytucyjna zasada zaufania do organów państwa. Uchybienia zatem interpretacyjne organów administracji [...] czy też działających na jej zlecenie jednostek autorskich nie mogą powodować ujemnych następstw finansowych dla podmiotu w okresie, gdy działał w zaufaniu do wiedzy tego organu i prawidłowości otrzymanej opinii kwalifikacyjnej [...]. W państwie prawnym niedopuszczalne jest bowiem przerzucanie na podatnika skutków błędów popełnionych przez organ administracji państwowej, szczególnie w sferze danin publicznych, mających ponadto charakter cenotwórczy” (por. też wyrok NSA z 26 marca 1996 r. (SA/Wr 1922/95, LEX nr 26677).

Warto wskazać, że niezmiernie istotną dla każdego państwa prawa zasadę, że adresat nie może ponosić żadnych negatywnych skutków za

III 31    ■ B *