65880 Zasady Wykładni Prawa L Morawski$7

9 m u Rozdział XII. Wnioskowania prawnicze ■ »

wać wnioskowanie z przeciwieństwa, ponieważ użycie tych zwrotów sugeruje, iż intencją prawodawcy było ograniczenie danej normy wyłącznie do faktów w niej wskazanych. Podobnie, wnioskowanie a contrańo stosuje się w tych sytuacjach, w których zakres regulacji jest taksatywnie określony. Kierując się tą zasadą SN uznał, że wobec tego, iż k.p.k. taksatywnie wymienia wszystkie zakazy dowodowe i żaden z nich nie obejmuje sytuacji opisanej w art. 39 ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich³⁷ uznać należy, że nie ma podstaw do wniosku, że przesłuchanie nieletniego niezgodnie z tym artykułem nie może stanowić dowodu (postanowienie SN z 3 grudnia 2003 r., V KK 99//03, LEX nr 83794).

Za niedopuszczalne uznać również należy wnioskowanie a contrańo w sytuacjach określonych w regułach odstępstwa, a więc wtedy gdyby prowadziło ono ad absurdum, do rezultatów rażąco niesprawiedliwych lub nieracjonalnych, a także do rażącej sprzeczności z konstytucją lub oczywistego błędu legislacyjnego. Jak to bardzo ogólnie ujmuje SN w uchwale z 24 listopada 1998 r. (III CZP 44/98, OSNC 1999/5/87) „Niedopuszczalne jest wnioskowanie a contrańo również wtedy gdy wnioskowanie a contrańo pozostaje w oczywistej sprzeczności z zasadami konstytucyjnymi, regułami wykładni systemowej i celowościowej lub prowadzi do rezultatów nieracjonalnych”. Przykładem jednej z takich sytuacji może być uchwała SN z 15 października 1992 r. (I PZP 35/92, OSNC 1993/1-2/3). W orzeczeniu tym SN stwierdza, że wprawdzie ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych nie przewiduje tworzenia terenowych przedstawicielstw związków zawodowych, to przyjęcie zakazu tworzenia takich przedstawicielstw pozostawałoby w sprzeczności z konstytucyjną zasadą wolności zrzeszania się i wobec tego wnioskowanie a contańo jest tutaj niedopuszczalne. Do zasad racjonalności, które przemawiają za tym, by uznać wnioskowanie a contrańo za niedopuszczalne odwołuje się natomiast SN w uchwale z 9 października 1997 r. (III ZP 21/97, OSNAP 1998/

³⁷ Art. 39. Przesłuchanie nieletniego może być dokonane przez Policję, a w wyjątkowych wypadkach, gdy jest to konieczne ze względu na dobro sprawy - przez organ wymieniony w art. 37 § 1; przesłuchanie nieletniego odbywa się w obecności rodziców lub opiekuna albo obrońcy, a jeżeli zapewnienie ich obecności byłoby w danym wypadku niemożliwe, należy wezwać nauczyciela, przedstawiciela powiatowego centrum pomocy rodzinie lub przedstawiciela organizacji społecznej, do której zadań statutowych należy oddziatywanie wychowawcze na nieletnich lub wspomaganie procesu ich resocjalizacji.

m a ■    247    ■ * *