72086 Zasady Wykładni Prawa L Morawski#7

' » ■ Rozdział XII. Wnioskowania prawnicze ■ * *

nie wynika z samej literalnej treści przepisu. To samo uzasadnia stwierdzenie, że nie jest uprawniona w tym zakresie jakakolwiek analogia lub wykładnia celowościowa” (wyrok SN z dnia 28 lutego 2006 r., II PK 190/05, OSNP 2007/5-6/64).

Przyjąć również należy, iż na niedopuszczalność zastosowania analogii może wskazywać sama redakcja przepisu prawnego, na przykład użycie w nim słów wyraźnie wskazujących, że zamiarem prawodawcy było ograniczenie zakresu regulacji, a nie jej rozszerzenie, a więc na przykład takich pojęć jak „tylko”, „jedynie”, czy „wyłącznie”. Te dwie ostatnie kwestie szeroko rozważaliśmy analizując wykładnię rozszerzającą (por. rozdz. X), nie będziemy więc ich tutaj powtarzać.

Analogia służy do uzupełniania luk. Trzeba jednak pamiętać o tym, że zasada, iż luki można uzupełnić stosując analogię odnosi się wyłącznie do luk konstrukcyjnych (technicznych) (uchwała SN z dnia 26 kwietnia 2007 r., III CZP 27/07, LEX nr 244445, Biui SN 2007/4). W poglądowy sposób istotę takich luk opisuje SN wskazując, że chodzi o taki brak norm postępowania w regulacji prawnej, który uniemożliwia funkcjonowanie przewidzianej przez prawo instytucji prawnej (w tym przypadku chodziło o uchylenie instytucji immunitetu sędziowskiego - L.M.) (uchwała SN z dnia 27 maja 2009 r„ I KZP 5/09, OSNKW 2009/7/51, Biul. SN 2009/5, LEX nr 493998). Należy natomiast stanowczo podkreślić, że sytuacja w której ustawodawca świadomie, czy też celowo nie uregulował pewnej sytuacji stanowi tzw. regulacje negatywną i nie może być poczytywana za rzeczywistą lukę w prawie (uchwała SN z dnia 30 czerwca 2008 r., I KZP 12/08, LEX nr 393989, Biui SN 2008/6).

Tak zwane luki aksjologiczne (ocenne) wyrażają jedynie negatywną ocenę istniejącej regulacji prawnej, a nie jej brak, a tym samym mają charakter pozorny i zasadniczo nie mogą być uzupełniane w drodze analogii²⁶. W przypadku luk aksjologicznych sąd może sformułować co najwyżej postulat de łege ferenda. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że zakaz stosowania analogii do luk aksjologicznych nie ma jednak charakteru bezwzględnego i w uzasadnionych przypadkach można od niego odstąpić. W tej ostatniej sytuacji należy się kierować ogólnymi dyrektywa-

²⁶ Uchwała SN z 18.11.1994, III CZP 146/94, OSNC 1995/3/48; uchwała SN z 10.01.1992, I PZP 63/91, OSNC 1992/7-8/129. Jak trafnie podnosi to SN w uchwale z 7.09.1994, I PZP 35/94, OSNAP 1994/11/173.

237 ■■