72461 Zasady Wykładni Prawa L Morawski 3

» ¹ ■ Rozdział XII. Wnioskowania prawnicze « ¹ «=

których zależy (nie) spełnienie danej normy. Zgodnie z regułą instrumentalnego nakazu jeżeli obowiązuje określona norma, to tym samym nakazane jest czynienie tego wszystkiego, co jest przyczynowo konieczne do realizacji tej normy. Jeśli więc lekarz ma obowiązek ratowania życia pacjenta i w danej sytuacji do osiągnięcia tego celu konieczne jest podanie określonych leków, to lekarz ma taki właśnie obowiązek. Zgodnie z regułą instrumentalnego zakazu jeżeli obowiązuje określona norma, to tym samym zakazane jest czynienie tego wszystkiego, co przyczynowo wykluczałoby realizacje tej normy. Jeśli zatem strażnik ma obowiązek strzeżenia określonego obiektu, to tym samym nie jest mu wolno spać lub oddalać się w trakcie służby od tego obiektu. Na dyrektywę wnioskowania z celu na środki powołuje się na przykład sąd antymonopolowy w wyroku z 28 czerwca 1995 r. (XVII Amr 14/95, „Wokanda” 1996/7/62), gdzie wskazuje, że skoro ustawa z 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym zobowiązuje Urząd Antymonopolowy do sprawowania kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców rzeczonej ustawy, to tym samym na mocy reguły instrumentalnego nakazu przyjąć należy, że przedsiębiorcy mają obowiązek udostępnienia podstawowych danych i informacji obrazujących działalność podmiotu gospodarczego. Na marginesie wspominanego orzeczenia od razu nasuwa się uwaga, że ktoś mógłby odrzucić jego rezultat powołując się na zasadę, że nie wolno jest domniemywać kompetencji organów państwowych. Jak sądzę, jest to tylko jedna z ilustracji twierdzenia, że większość reguł wykładni to klasyczny przykład toposów argumentacyjnych, które w wielu przypadkach mogą prowadzić do rozbieżnych rezultatów. Zadanie interpretatora polega właśnie na tym, by rozważyć wszystkie argumenty „za” i „przeciw” i wybrać to rozwiązanie, za którym przemawiają mocniejsze racje. Na wnioskowanie z celu na środki powołuje się SN w następującym fragmencie swojego uzasadnienia: „Sąd Najwyższy uznaje, że przewidziana w zd. pierwszym art. 463 § 1 k.p.k. możliwość uwzględnienia zażalenia przez sąd, na którego postanowienie zostało złożone zażalenie implikuje obowiązek prezesa sądu do skierowania sprawy na posiedzenie tego samego składu, który wydał zaskarżone postanowienie, a to w celu umożliwienia mu ewentualnego uwzględnienia zażalenia. Pogląd taki wynika z wnioskowania z celu o środkach. Jeżeli bowiem w ustawie przewidziano możliwość uwzględnienia zażalenia przez ten sam skład sądu, który wydał zaskarżone postanowienie, to zrealizowanie tego będzie możliwe tylko wtedy, gdy składowi temu zostanie ta kwestia poddana pod rozwagę przez prezesa sądu. Ewentualne pominięcie tego składu przez bezpośrednie skierowanie sprawy przez

■ ■ 253 ¹ ¹ a