Zasady Wykładni Prawa L Morawski$5

" ■ ■ Rozdział XII. Wnioskowania prawnicze ■ •

chodzi, powinien się posłużyć wykładnią systemową i funkcjonalną (por. uchwała SN z 30 stycznia 2001 r., I KZP 50/00, OSNKW 2001/3-4/16). Przykładem sytuacji, w której sąd dochodzi do wniosku, że ze względu na istotne różnice między materią regulowaną przez dany przepis, a materią, w której ma on być odpowiednio zastosowany, sąd przyjmuje, że przepisu nie da się odpowiednio zastosować, może być uchwała SN z 6 grudnia 2000 r. (III CZP 41/00, OSNC 2001/4/57). W orzeczeniu tym SN stwierdza, że wprawdzie w postępowaniu nieprocesowym należy w sprawach nieuregulowanych stosować odpowiednio przepisy o postępowaniu procesowym (art. 13. § 2 k.p.c.), to jednak nie dotyczy to przepisu, który zezwala stronom na umowne określenie sądu właściwego do rozpoznania ich sprawy (art. 46. § 1. k.p.c.), a to dlatego, że przepisy o postępowaniu nieprocesowym przewidują właściwość wyłączną sądu miejsca zamieszkania wnioskodawcy (art. 508 § 1 k.p.c.), a tym samym wykluczają zawarcie umowy o sąd.

4. Wnioskowanie z przeciwieństwa (argumentum a contrarió)

Wnioskowanie z przeciwieństwa stanowi dokładne odwrócenie wnioskowania z analogii. O ile analogia upoważnia nas do zastosowania podobnych lub takich samych konsekwencji prawnych do sytuacji, które są do siebie pod istotnymi względami podobne, o tyle wnioskowanie z przeciwieństwa tego właśnie nam zabrania. Wnioskowanie przebiega tutaj według następującego schematu: Jeżeli norma prawna wiąże konsekwencje prawne k z faktem / i dany fakt nie jest identyczny z faktem /, to nie wolno jest do niego zastosować konsekwencji k i to nawet wtedy, gdyby był on pod istotnymi względami podobny do faktu /. Jeśli więc zgodnie z art. 58 k.c. nieważna jest każda czynność prawna sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego, to a confrario przyjąć należy, że ważna jest każda czynność prawna, która nie jest sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia (uchwała SN z 7 stycznia 1992 r., III CZP 136/91, OSNC 1992/7-8/127). Jeśli z zakazu reformationis in peius wynika, że sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego tylko wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy, to a contrario przyjąć należy, że brak środka odwoławczego wniesionego na niekorzyść oskarżonego uniemożliwia sądowi odwoławczemu orzekanie na niekorzyść oskarżonego

■ ■ 245