51480 Zasady Wykładni Prawa L Morawski7

Rozdział l. Zagadnienia ogólne

i sensu largo zdaje się pokrywać z powszechnie znanym w doktrynie niemieckiej odróżnieniem „wykładni” (Auslegung) i „rozwijania prawa” (Rechts-fortbildung)^2S. Zasadę, że wykładnia powinna się mieścić w granicach możliwego znaczenia językowego w jednoznaczny sposób aprobują nasze sądy. Jak to ujmuje NSA: „wykładnia językowa [...] nie tylko jest punktem wyjścia dla wszelkiej wykładni prawa, lecz także zakreśla jej granice w ramach możliwego sensu słów zawartych w tekście prawnym” (uchwała NSA z 20 marca 2000 r„ FPS 14/99, ONSA 2000/3/92)²⁶.

Przypomnieć oczywiście należy, iż w sytuacjach wyjątkowych uzasadnionych przez tzw. dyrektywy odstępstwa (por. rozdz. V pkt. 4) sądy tolerują odstąpienie przez interpretatora od sensu literalnego przepisu, jeśli jest to uzasadnione szczególnie ważnymi powodami. Należy jednak jeszcze raz i z całym naciskiem podkreślić, że sytuacje tego rodzaju mają charakter absolutnie wyjątkowy, zobowiązują interpretatora do szczególnej ostrożności oraz zobowiązują go do podania szczegółowego uzasadnienia²⁷. Tak właśnie sprawę ujmuje TK w swoim orzeczeniu z 28 czerwca 2000 r. (K 2S//99, OTK 2000/5/1), gdzie Trybunał konstatuje, że chociaż „interior związany jest językowym znaczeniem tekstu prawnego i znacze-to stanowi zawsze granicę dokonywanej przez niego wykładni”, to „nie oznacza to [...], że granica wykładni, jaką stanowić może '.'e znaczenie tekstu, jest granicą bezwzględną. Oznacza to jedynie, do przekroczenia tej granicy niezbędne jest silne uzasadnienie aksjolo-odwołujące się przede wszystkim do wartości konstytucyjnych”, ze wykładnia sensu stricto powinna się zawierać w granicach jo sensu językowego interpretowanych pojęć odnosi się do całego ałe powinna być szczególnie jygorystycznie przestrzegana w tych prawa, które nakładają na obywatela obowiązki zabezpieczone represyjnymi sankcjami. Z tego to powodu kładzie się na nią tak? wprawie karnym i podatkowym²⁸.

przykład R. Wank, Die Auslegung von Gesetzen. Eine Einfuhrung, Koln 2001,

przykład wyrok NSA z 14.04.2004, PSK 144/04, M. Podał. 2004/8/38. jaftUski mówi w tej syiuacji o nadzwyczajnych regułach preferencyjnych przeła-Wrsnaczniki reguł wykładni prawa, RPF.iS 1998/3-4, s. 14).

1 przykład B. Brzeziński, Szkice z wykładni..., s. 29, 57; idem, Podstawy wykład-m»m 27 m»a