Zasady Wykładni Prawa L Morawski8

f XI

Zasady wykładni prawa

pojęć, które są zdefiniowane w kodeksach lub aktach typu kodeksowego, chyba że sam legislator od tego znaczenia wyraźnie odstąpił. Na domniemanie to powołuje się explicite TK w orzeczeniu z 18 października 1994 r. (K 2/94, OTK 1994/2/36). Podobnie NSA stwierdza, że jeżeli w ustawie o transporcie drogowym brak jest definicji pracownika, to należy się odwołać do legalnej definicji pojęda pracownika zawartej w kodeksie pracy (wyrok z dnia 12 stycznia 2007 r, I OSK 336/2006, LEK nr 29203 i cyt. tam orzecznictwo na temat domniemania znaczenia kodeksowego).

Ważna jest również reguła, że akty podustawowe bez wyraźnego upoważnienia ustawodawcy nie powinny definiować pojęć ustawowych (§ 149). Nawiązując do hierarchii aktów normatywnych przyjąć należy dyrektywę, że definicje podustawowe nie są zasadniczo wiążące dla interpretacji pojęć ustawowych, chotiaż skądinąd mogą dawać ważne wskazówki, jak te pojęcia interpretować. Tą samą dyrektywę w odniesieniu do pojęć konstytucyjnych potwierdził TK wskazując, że to pojęcia ustawowe muszą być interpretowane w zgodzie z Konstytucją, a nie Konstytucja w zgodzie z pojęciami ustawowymi (np. wyrok TK z 27 kwietnia 2005 r., P 1/05, OTK-A 2005/4/42). Wspomnianą dyrektywę można uogólnić do wszelkich relacji między aktami wyższego i niższego rzędu. Zgodnie z § 147 Zasad przyjmuje się, że jeżeli w ustawie lub innym akcie normatywnym ustalono znaczenie danego określenia w drodze definicji, w obrębie tego aktu nie wolno posługiwać się tym określeniem w innym znaczeniu, a odstępstwa od tej zasady powinny być wyraźnie określone ( por. wyrok NSA z dnia 8 stycznia 2009 r„ II FSK 794/08, LEK nr 475265, POP 2009/1).

Bardzo istotna jest również dyrektywa, która wynika z § 150 Zasad techniki prawodawczej, który mówi, że jeżeli zakres zastosowania definicji odnosi się do całego aktu, to powinna ona być zawarta w przepisach ogólnych, jeśli zaś tylko do jego części, to w tej właśnie części aktu normatywnego.

Żadna z wymienionych wyżej dyrektyw nie rozstrzyga jednak kwestii, czy definicje z jednego aktu normatywnego, czy gałęzi prawa mogą być stosowane do innych aktów lub gałęzi prawa oraz na jakich zasadach. W tej sprawie nie ma całkowitej zgodności poglądów ani w orzecznictwie ani w doktrynie. W judykaturze stosunkowo mocne wsparcie znajduje jednak pogląd, że jeżeli dane pojęcie nie zostało zdefiniowane w określonym akcie normatywnym lub gałęzi prawa, to zasadniczo wolno jest posłużyć się jego definicją zawartą w przepisach źródłowych, a więc w przepisach, które są niejako źródłem danej instytucji prawnej. Dyrektywę stosowania

iCI 108    »«8