Zasady Wykładni Prawa L Morawski4

* 85 ■

Zasady wykładni prawa •

definicji legalnej należy podjąć działania mające na celu ustalenie, czy budzący wątpliwości zwrot ma swoje znaczenie powszechnie ustalone w języku prawniczym (języku literatury prawniczej i języku orzecznictwa sądowego) danej gałęzi prawa)”. W uchwale z 24 maja 2005 r. (I KZP 13/05, OSNKW 2005/6/50) SN rozważając znaczenie pojęcia „wprowadzenie do obrotu” konstatuje na przykład, że wobec tego, iż „znaczenie potoczne nie wyjaśnia wszelkich aspektów prawnych rozważanego pojęcia, by objaśnić jego sens „należy wykorzystać wypowiedzi piśmiennictwa, głównie cywili-stycznego”. Warto zwrócić uwagę, że do dorobku doktryny prawniczej odwołują się sądy bardzo często wtedy, gdy zajmują się interpretacją pojęć zawartych w klauzulach generalnych, takich na przykład jak państwo prawne, sprawiedliwość społeczna, zasady współżycia społecznego, dobra wiara, czy dobre obyczaje.

Dyrektywa języka prawniczego może być poczytywana z jednej strony jako swego rodzaju uzupełnienie dyrektywy języka prawnego, z drugiej strony - jako swoista odmiana dyrektywy języka spegalistycznego, ponieważ jest rzeczą oczywistą, że język prawniczy należy do języków specjalistycznych. Jak się jednak wydaje, dyrektywa języka prawniczego może być jednak stosowana tylko w tych sytuacjach, gdy jej stosowanie nie podważa bezpieczeństwa prawnego zwykłych adresatów norm prawnych, którzy z zasady kierują się znaczeniem potocznym używanych w przepisach słów²². Nie ma jednak żadnych przeszkód, by dyrektywę ję2yka prawniczego stosować w odniesieniu do kwalifikowanych adresatów norm prawnych, takich na przykład jak sądy lub inne osoby, co do których można założyć, że powinni znać doktrynę i orzecznictwo sądowe (por. uchwała SN z dnia 21 września 2005 r„ I KZP 29/2005, OSNKW 2005/10/90, Biul. SN 2005/9, Prok. i Pr. 2005/12, M. Prawn. 2006/1, „Wokanda” 2006/4).

Warto też wskazać, że definicje orzecznicze i doktrynalne mogą w istotny sposób korygować sens potoczny określonego pojęcia. Klasycznym tego przykładem może być pojęcie „włamania”, którego treść - jak wyjaśnia SN - Jest ustalana autonomicznie w obszarze prawa karnego, zgodnie z przyjmowanymi regułami wykładni i może odbiegać od jego potocznego rozumienia. W potocznym rozumieniu «włamanie» oznacza zachowanie, które przy wykorzystaniu siły fizycznej prowadzi do usunięcia przeszkód zabezpieczających rzecz. W procesie wykładni znamienia «z włamaniem* przyj-

²² B. Brzeziński, Podstawy wykładni prawa..., s. 45 i n.

mmw 114