ZF Bień7

Stopa procentowa ceną pieniądza 37

kupna-sprzedaży o odroczonym terminie uregulowania zapłaty, przy lokowaniu pieniędzy w bankach, zaciąganiu pożyczek i kredytów, opłacaniu wynagrodzeń, podatków regulowanych „z dołu” itp. Towarzyszy im z reguły swoistego rodzaju cena wykorzystania obcego pieniądza, jaką dłużnik płaci wierzycielowi.¹

Stopa procentowa ceną pieniądza 37

Stopa procentowa ceną pieniądza

Cena wykorzystania obcego pieniądza przedstawiana jest w postaci stopy procentowej (odsetek). Obejmuje ona wynagrodzenie wierzyciela nie tylko za czas oczekiwania na wzrost należności (wkład bankowego, lokaty), ale uwzględniające także koszt ryzyka, jakie łączy się z możliwością czasowej lub ostatecznej niewypłacalności dłużnika (np. spowodowanej recesją gospodarczą, która ujawniłaby się w przyszłości) oraz koszt unieruchomienia (zamrożenia) kapitału. Ponadto wynagrodzenie wierzyciela powinno uwzględniać m.in. utrzymanie realnej wartości pieniądza, tzn. stopa odsetek powinna przekraczać stopę inflacji.

Wahania stopy procentowej

Poziom stopy procentowej — podobnie jak i ceny towarów oraz usług — ulega wahaniom w czasie. Na jej wysokość wpływa inflacja. Jeżeli stopa procentowa przekracza poziom inflacji, to różnicę między tymi wielkościami określa się mianem realnej stopy. Jednak jej wysokość w istotnej mierze zależy od podaży i popytu na pożyczki. Mogą zatem wystąpić okresy, w których wskutek nadmiernej podaży kapitałów stopa procentowa będzie kształtowała się przez pewien okres poniżej poziomu inflacji, w innych okresach (np. w razie ożywienia gospodarczego) wyższy popyt na pożyczki wpływać będzie na pojawienie się dość znacznej niekiedy stopy realnej odsetek.

1

Pełniejsze wiadomości na ten temat znajdzie Czytelnik w książoe: A. Bień, W. Bień — Kalkulacja wartości pieniądza w lokatach, pożyczkach i kredytach, Warszawa 1999, Difin.