ScannedImage 69

136

aiał; skoro bowiem Ojciec jest odwieczny, odwieczny musi być także jego Logos i odwieczna jego Mądrość (...)

Powiadają jednak: przecież w Księdze Przysłów napisano: "Pan stworzył mię jako początek dróg swoich, dla dzieł swoich* Również Apostoł pisze w Liście do Hebrajczyków: ^M0 tyle doskonalszym od aniołów uczyniony, o ile doskonalsze niż oni odziedziczył imię"; nieco dalej zaś: "Dlatego,* o bracia święci, uczestnicy powołania niebieskiego, zwróćcie uwagę na Apostoła i Arcykapłana wiary naszej Jezusa, jako że wierny On jest Temu, który Go uczynił”. Wreszcie w Dziejach Apostolskich czytamy: "Niechże tedy wie dom Izraelowy z całą pewnością, że tego Jezusa, któregoście ukrzyżowali, Bóg uczynił Panem i Mesjaszem" (...)

Bez wątpienia czytamy, że został On "uczyniony doskonalszym od aniołów"; rozpatrzony jednak to zdanie dokładniej (...) Gdyby ci szaleńcy zastanowili się dokładniej, o jaką osobę, sprawę i czas chodziło- Apostołowi, gdy pisał swe słowa /w liście do Hebrajczyków/, nie odważyliby się mimo całej swej bezbożności orzekać o bóstwie Chrystusa tego, co dotyczy tylko Jego ludzkiej natury. Bo przecież wystarczy należycie rozważyć już sam początek cytowanego ustępu, by dostrzec ich błąd. Oto Apostoł pisze: "Wielekroć i w rozmaity sposób przemawiał Bóg do ojców naszych.•• /Hebr. 1,1-3/*

W przytoczonych zdaniach chodzi Apostołowi przede wszystkim o określenie czasu, w którym Bóg przemówił do nas i oczyścił nas z grzechów przez swego Syna, wcielonego w ludzką naturę. Zdaniem Apostoła dokonał On tego "w ostatnich dniach", to jest, gdy ukończyli swą działalność prorocy. Ale wyrażenie "w ostatnich dniach" ma nam również przypomnieć, że i przedtem Bóg nie milczał, bo przecież przemawiał przez proroków. Skoro zaś i prorocy pełnili funkcję sług Bożych i aniołowie posługiwali przekazując Boże Prawo, i wreszcie Syn Boży zjawił się na ziemi, "aby służyć", nic dziwnego, że Apostoł, mówiąc o Synu, uważał za konieczne dodać, iż został On "uczyniony doskonalszym od aniołów*", by zaznaczyć, że funkcja służebna Syna Bożego przewyższała służbę anielską w tej samej mierze, w jakiej każdy syn przewyższa sługę. Nie stawiaj więc bynaj-maiej Syna na równi z aniołami, gdy pisząc do Żydów rozróżniał dawne i nowe posługiwanie. Dlatego właśnie nie nazwał Go "wyższym" od nich, ani "czcigodniejszym", lecz "doskonalszym". Chciał w ten sposób niejako zapobiec już z góry, by ktoś nie uważał Syna za istotę tego samego rodzaju co aniołowie, natomiast podkreślić, że różni się On naturą od wszystkich 8tworzeń (...)

Nie ma tedy żadnego pokrewieństwa między Synem Bożym a aniołami i nie w celu porównywania z nimi nazywa Apostoł Syna "doskonalszym", lecz

właśnie w celu uwydatnienia różnicy Jego natury. Dla Niego też wyłącznie rezerwuje określenia "Syn” oraz zgodnie z tym przedstawia Go jako siedzącego po prawicy Ojca, ich natomiast określa zawsze jako "sługi" i przestawia jako stojących w pogotowiu posłańców Bożych.

Jak widzicie, arianie, nigdzie nie napisano, że.Syn.Boży jest stworzeniem, przeciwnie, wszędzie akcentuje się raczej Jego odrębność od stworzeń, przynależność do Ojca, istnienie w łonie Ojca. Bez wątpienia napisano, że został "uczyniony", ale bynajmniej nie w sensie stworzenia, jak to interpretujecie (...) Wszak jeśli ktoś nazywa "uczynionym" tego, kogo poprzednio uznał za prawdziwego syna, niewątpliwie rozumie przez "uczyniony" tyle co "zrodzony" i zwraca uwagę raczej na stwier-dzenle jego większej doskonałości. Bo o istocie zrodzonej mawia się niekiedy także, iż została "uczyniona", względnie "powstała", natomiast o istotach "uczynionych", stworzonych, nikt nie mówi nigdy, że zostały "zrodzone", chyba rozumiejąc rodzenie w sensie szerszym, przenośnym, to znaczy nie jako proces natury, lecz jako dopuszczenie do uczestnictwa w prawdziwie zrodzonym Synu Bożym ••••

Atanazy Wielki, Druga mowa przeciw arianom - ALP, t. 2, s. 137.

Weśmy pod uwagę słowa Piotra, iż Bóg "uczynił Jezusa Panem i Chrystusem" /Dz. Ap.-2,36/. Mówiąc tak, Piotr bynajmniej nie twierdzi, jakoby natura Logosu została "uczyniona"; wszak już przedtem rozpoznał i wyznał w Jezusie Syna Bożego, oświadczając: "Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego". Stwierdza jedynie, iż Ojciec uczynił Jezusa panem i władcą na ziemi. Nie pomija zresztą także sprawy odwiecznego, wspólnego z Ojcem bóstwa Syna, bowiem na początku tego samego przemówienia zaznacza, że to właśnie Syn "zesłał na nas Ducha Świętego". Przecież Ducha i jego mocy może udzielać w darze tylko sam Bóg, nigdy zaś istota "uczyniona", czyli stworzenie. Stworzenia bywają uświęcane przez Ducha Świętego; tymczasem Syn Boży nie tylko nie został przez Niego uświęcony, lecz Go sam wszystkim udziela, z czego wynika jasno, iż nie jest On stworzeniem, lecz prawdziwym Synem Boga Ojca...

c. Sobór nicejski w odpowiedzi ha naukę Ariu3za

Symbol nicejski z 325 r. - AP, s. 102.

Wierzymy w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych.

I w jednego Pana, Jesusa Chrystusa, Syna Bożego, narodzonego z Ojca, Je dno rodź one go, to jest z natury Ojca; Boga z Boga, Światło ze Swiatłoś-