IMG05

344 • Telegonos

ny; są dwie różne wersje przyczyny tego porzucenia.

Jedna mówi, że stafo się to na rozkaz Aleosa. Druga natomiast podaje, że Atena, rozgniewana na swoją kapłankę, kazała ją wrzucić do morza. Przedtem jednak Auge zdołała ukryć dziecko u pasterzy w górach. Następnie, cudownie uratowana, została żoną króla Myzji - Teutrasa. T. wykarmiła łania.

Gdy dorósł, za radą wyroczni udał się do króla Myzji, u którego odnalazł matkę. Po śmierci Teutrasa został królem Myzji. Podczas walki z Grekami podążającymi pod -»Troję, którzy napadli na kraj, T. został raniony przez -»Achillesa. Zgodnie z przepowiednią ten tylko mógł go uleczyć, kto go zranił. A ponieważ inna wyrocznia mówiła, iż Grecy nie zdobędą Troi bez T., Achilles go uzdrowił.

Byt czczony jako —> heros w miastach Myzji, szczególnie zaś jako mityczny założyciel —> Pergamonu. Historia T. po raz pierwszy znalazła się prawdopodobnie w niezachowa-nym eposie Opowieści cypryjskie (‘Kypria epe ) autorstwa Stasinosa lub Hegesinosa z Pergamonu. Tragicy greccy V w. p.n.e. również podejmowali ten temat. Patrz także Eu-rypylos, Laodike, Machaon, Tersandros, Tyr-renos.

Telegonos, syn —> Odyseusza i czarodziejki —»Kirke (według innej wersji matką T. była —»nimfa —>Ka- Herakles z Teiefosem lipso) Najpierw wychowywał się u matki. Już jako młodzieniec wyjechał do ojca, na Itakę, gdzie wdał się w przypadkową bójkę z jej mieszkańcami, podczas której śmiertelnie ranił oszczepem Odyseusza. Zrozpaczony zabrał ciało ojca, także —> Penelopę i —»Telemacha do swojej ojczyzny, gdzie wyprawił ojcu uroczysty pogrzeb. Poślubił Penelopę. Kirke zaś odesłała ich na Wyspy Szczęśliwe. T. przypisywano założenie Tuskulum (dziś. Frascati) i -»Pre-neste (Palestriny), które, według Wergiliusza, założył syn -> Wulkana Caeculus (wym. Cekulus). Historię T. opracował Eugammon z Kyreny w zaginionym eposie Telegonia (VII/VI w. p.n.e.). Także tragicy greccy V w. p.n.e. podejmowali ten temat (Sofokles, Eurypides). Patrz także Italus.

Telemach, syn -* Odyseusza i -> Penelopy. Podczas dwudziestoletniej nieobecności ojca T. wychowywał zaufany przyjaciel Odyseusza —> Mentor. Gdy T. stał się młodzieńcem, udał się w podróż celem uzyskania wiadomości o oj-

Telksinoe • 345

cu. Po powrocie stanął po stronie ojca w walce z zalotnikami Penelopy. Po rzezi zalotników ostrzeżony przez wyrocznię Odyseusz, by miał się na baczności przed własnym synem, wygnał T. pod strażą na Korkyrę. W rzeczywistości chodziło o —»Telegonosa, syna Odyseusza i —»Kirke, który nieświadomie spowodował śmierć ojca (zabił go włócznią zakończoną kolcem płaszczki). Po śmierci Odyseusza T. został królem Itaki. Według odrębnego, niezbyt jasnego przekazu, T. zabiły —»syreny, chcąc zemścić się na Odyse-uszu. Jest on nade wszystko postacią literacką, symbolizującą waleczność, bogobojność i wierność synowską (por. Odyseja). Jego dalsze losy opisał Eugammon z Kyreny w eposie Telegonia (VII/V1 w. p.n.e.). • Ze starożytności pochodzi mało wizerunków T. Malowidło wazowe przedstawiające Penelopę tkającą całun dla swego teścia (Vw. p.n.e.) znajduje się w Museo CMco w Chiusi. W czasach nowożytnych na uwagę zasługuje dzieło Przygody Tele-macha (ok. 1628, Escorial, Casita del Pńncipe) PR Ru-bensa. W 1694 r. F. Fśnelon wydał Przygody Telemacha, które utrwaliły imię T. na zawsze. M.K. Ogiński skomponował operę Telemak (1780). Patrz także Antinoos, Eury-kleja, Femios, Medon, Nauzykaa, Teoklymenos.

Telksinoe, ¹ córka —> Zeusa i —»nimfy Plusii. Siostra Arche, Melete i Aoide. Wraz z siostrami tworzyła grupę najstarszych —»muz. Cyceron w O naturze bogów (ks. III, rozdz. 21) podaje, iż byty one córkami Zeusa i nimfy arkadyjskiej.