DSCF5458

177

Tabela 4.11. Wpływ poziomu nawożenia na plon i elementy struktury plonu pszenżyta ozimego (Jabłoński, Wróbel, 2003)

Poziom	Plon ziarna (t/ha)	Liczba kłosów na 1 m^2	Liczba ziaren w kłosie	Masa 1000 ziaren 1 (g)
Bez nawożenia	294	350	38,0	36,0
135 kg NPKMg	4,77	421	42,5	40,6
270 kg NPKMg	5,44	452	43,1	40,9

iii

BI®

N to podsk ednak na gfc. należy di

I nawozowe 5-145 kg/łu

tczych, miętę o propor-Nie istniej*

i glebach o odrębni

mat*

w*'f:

f§|§

III

Po przedplonach niezbożowych lepiej nie stosować przedsiewnie azotu. Pszenżyto bowiem do rozwoju jesiennego wykorzystuje zmineralizowany azot glebowy. Natomiast po przedplonach zbożowych pozostawiających ścierń zastosowanie azotu w dawce 30-40 kg/ha jest niezbędne, w przeciwnym razie może on stać się niedostępny dla roślin z powodu sorpcji biologicznej. Azot wpływa na wszystkie elementy struktury plonu tego zboża (tab. 4.12). Dawka podstawowa stosowana w czasie wiosennego wznowienia wegetacji zwiększa przede wszystkim liczbę źdźbeł produktywnych, zagęszczając łan. Jest to podstawowy, najbardziej plonotwórczy termin nawożenia azotem. Opóźnienie w dostarczeniu tej dawki powoduje obniżenie plonu. Dawka druga‘stosowana w fazie strzelania w źdźbło wpływa korzystnie na ostateczną liczbę ziarniaków w kłosie. Dawka późna, trzecia, stosowana dogle-bowo bądź dolistnie utrzymuje sprawność aparatu asymilacyjnego, co wpływa pozytywnie na wykształcenie ziarna i zawartość w nim białka.

Tabela 4.12. Wpływ nawożenia azotem na plon oraz elementy struktury plonu pszenżyta ozimego (Wróbel, Budzyński, 2000)

Dawka azotu (kg/ha)	Ziarno (t/ha)	Liczba kłosów na 1 m^2	Liczba ziaren w kłosie	Masa 1000 ziaren (g)
60	6,99	435	35,3	45,7
• 90	7,49	442	38,3	45,5
| 120	7,99	494	41,1	45,7
150	8,22	484	42,3	46,0
NIR (P = 0,05)	0,29	21	1,7	r.n.

Pszenżyto wiosną powinno wykorzystywać najpierw azot mineralizowany w glebie. W przeciętnych warunkach wilgotnościowo-termicznych na glebach średnich azot minerał izuje się w ilości 50-60 kg/ha w warstwie do 100 cm. Oznacza to, że przy plonie 5 t/ha, tylko różnicę, tj. (135- 60), czyli 75 kg azotu należy uzupełnić w nawozach. Ponieważ wiadomo, że pszenżyto wykorzystuje 60% azotu z nawozów mineralnych, więc dawka powinna wynosić około 120 kg N/ha. Może być ona zmniejszona o około 30-40 kg N/ha bez szkody dla plonu w przypadku uprawy po bardzo dobrym przedplonie, także w przypadku regularnej gospodarki obornikowej