IMAG0922

140 Rozdział 7. Organizowanie klasy

pewni uczniowie byli w klasie odpowiedzialni za opiekę nad poszczególnymi materiałami i ich wypożyczaniem. Upewnij się jednak, czy twoi uczniowie nie orgraniczają myślenia o pomocach do tego, co znajduje się w klasie. Powiedz im, by sporządzili listy innych pomocy znajdujących się w szkole, w domach rodzinnych i w miejscu zamieszkania.

Jeśli zamierzasz stworzyć system kart katalogowych wskazujących wszystko, co trzeba wiedzieć o poszczególnych pomocach, to wytłumacz, jak należy się nim posługiwać i jak uczniowie mogliby go uzupełniać, korzystając z doświadczenia nabytego podczas własnej samodzielnej nauki.

Gdy uczniowie kompletują pomoce do nauki, realizują poszczególne etapy samodzielnej pracy, sprawdzają wyniki pracy z tobą lub z innym nauczycielem czy uczniem, zawsze powstaje jakiś ruch w klasie i w szkole. W zależności od sytuacji panującej w twej szkole będziesz musiał sam zdecydować, do jakiego stopnia możesz pozwolić na wolność poruszania się. Pamiętaj też, że jeśli chcesz, by uczniowie prowadzili swe prace samodzielnie i odpowiedzialnie, nie zawracając ci co chwila głowy, to rozmiar hałasu i ruchu w klasie musi być kontrolowany tak, by utrzymywała się atmosfera umożliwiająca naukę.

W niektórych sytuacjach uczniowie będą mogli konsultować się z tobą - na ustalonych wcześniej „punktach kontrolnych”, pod koniec pracy oraz wówczas, gdy pojawią się nieoczekiwane problemy. Jeśli trudno ci podać jakieś ogólne zasady zachowania się uczniów w takich sytuacjach, to przynajmniej powiedz jasno, że nie wolno nikomu przerywać, gdy omawiasz właśnie z kimś jego pracę. Powinni także unikać gromadzenia się wokół ciebie w większej grupie czekających na konsultacje z tobą. Gdy muszą czekać, powinni zająć się tym, co przewiduje się dla nich jako czynność po zakończeniu samodzielnej pracy — aż będziesz miał możliwość rozmawiać.

Pamiętaj, że wielu kłopotów związanych z kierowaniem klasą da się uniknąć:

(a)    Jeśli dokonałeś dokładnego oszacowania poziomu niezależności każdego ucznia, a planowanie odbywa się z uwzględnieniem tego oszacowania.

(b)    Jeśli posługujesz się własną kopią planu pracy sporządzonego przez każdego ucznia i na tej podstawie orientujesz się, co każdy powinien robić w danym momencie.

Może uznasz za stosowne porozmawiać z klasą o działaniach, jakie można by podjąć „po samodzielnej nauce”, i wytłumaczyć, jakim celom mają one służyć. Omów czynności, które mogą tu mieć miejsce, i jeśli uznasz to za stosowane, sporządź listę czynności proponowanych przez uczniów. Powiedz jasno, że wybór czynności musi być przez ciebie zaaprobowany, 1 aprobata będzie do pewnego stopnia zależeć od praktycznych ograniczeń związanych z klasą, takich jak miejsce, możliwy hałas itp. Upewnij się, czy uczniowie rozumieją, że czynności podejmowane po samodzielnej nauce nie powinny w najmniejszym stopniu przeszkadzać w pracy innych uczniów.

Wprowadzenie samodzielnej pracy w nowej klasie 141

Oszacowanie poziomów niezależności w planowaniu

po przedyskutowaniu planu pracy z uczniami twoim zadaniem będzie ^geowanie ich poziomu niezależności w planowaniu. Może uznasz, że lepiej, u_v pierwszą samodzielną pracę uczniowie wykonali całkowicie indywidualnie, jjśli jednak sądzisz, że będą się czuli pewniej, pracując w parach lub małych japach, możesz im na to pozwolić.

Zanim zaczniesz oszacowywać poziom niezależności, przydziel całej klasie rtąś pracę, z którą uczniowie są zaznajomieni, tak by każdy mógł pracować W ten sposób cała klasa będzie pożytecznie zatrudniona w czasie, gdy ty . idziesz dokonywał oszacowania poszczególnych uczniów lub małych grup.

Gdy już uczniowie pracują samodzielnie, wtedy jesteś w stanie rozmawiać zUżdym z nich lub z małymi grupkami, by oszacować ich poziom niezależno-I ja Pamiętaj, że na tym etapie nie planujesz żadnej pracy dokładnie, ale tylko utalasz temat z każdym uczniem lub grupą oraz orientujesz się, jak duży Idzie musiał być twój udział w każdej sytuacji planowania.

Dokładne planowanie samodzielnej pracy

i Gdy już oszacowałeś wszystkich uczniów ze względu na ich poziom niezależności planowania, możesz zacząć tworzyć pełne plany pracy z poszczególnymi osobami lub małymi grupami. Gdy będziesz tym zajęty, klasa powinna kontynuować pracę nad zadaniem przydzielonym przez ciebie wczesnej. Nie jest konieczne, by cała klasa rozpoczynała samodzielną pracę równocześnie. Zorganizuj jednak zajęcia tak, by uczniowie, którzy pierwsi rozpoczęli samodzielną pracę, nie skończyli całego swego zadania, zanim ty nie przejdziesz przez etap planowania z pozostałymi. Aby mieć pewność, że tak się I nie stanie, powinieneś dokonać oszacowania całego czasu niezbędnego na I planowanie. Chodzi o to, byś miał pewność, że końcówka prac nad planowa-I Km nie będzie przerywaną przez uczniów, którzy zakończyli realizację zadań I związanych z samodzielną nauką. Pożyteczne może się okazać dobranie do i pierwszej kolejki uczniów rozpoczynających samodzielną pracę osób, po I itóiych spodziewasz się, że łatwo się do tej pracy dostosują i znajdą w niej I adowolenie.

I Rozkład czynności przy wprowadzaniu samodzielnej nauki w nowej klasie

I Sądzę, że rozkład ten przyda ci się przy wprowadzaniu samodzielnej nauki | 'oowęj klasie. Nie należy go traktować jako czegoś obowiązującego, daje on 1M sposobność planowania oraz określania dat i czasu trwania każdej I °Wwści. Sugerowany niżej czas trwania każdej czynności jest oparty na

■    wiadczeniach z klasą 30-osobową. Te oszacowania czasu należy' jednak

■    ^hować jako przybliżenia, które mogą być zmienione zależnie od oknliczno-

■    ^ Na przykład czas