Image00072

Paweł Boski

144

tendencja do przypisywania Innemu przyczyn niżej wartościowanych niż przyczyny przypisywane sobie.

C. Pochodzenie etniczne a percepcja Innego: dystans psychologiczny Ja-lm\y.

Dystans psychologiczny rozpatrywany tu jako dystans etniczny Ja-lnny, regulować będzie reguły atrybucyjne w percepcji Innego: im bliższy dystans, tym silniejsza tendencja do przypisywania wynikom Innego kategorii przyczynowych pozytywnie wartościowanych.

2. Metoda

2.1. Osoby badane i procedura ich selekcji

Studenci z dwóch uniwersytetów nigeryjskich: TJniversity of Jos w Jos oraz Ahtnadu Bello University w Zarii, w liczbie 144, byli osobami badanymi w przeprowadzonym eksperymencie. Badani byli studentami pierwszych trzech lat z wydziałów: Nauk Przyrodniczych, Medycyny i Inżynierii. Wiek hadanych wahał się między 18-28 lat.

Badani reprezentowali trzy główne grupy etniczne społeczeństwa nige-ryjskiego: Hausa/Fulani, Yoruba i lbo; po 48 osób z każdej z tych grup. Przyjęte zostały następujące kryteria selekcji o.b. :

Hausa/Fulani: miejsce urodzenia oraz uczęszczania do szkoły

aż do u^yskania średniego wykształcenia - jeden z trzech północnych stanów Federacji: Kano, Ka-duna lub Bauchi; muzułmanin; pierwszy język -Hausa.

Yoruba:

miejsce urodzenia oraz uczęszczania do szkody aż do uzyskania średniego wykształcenia - jeden z czterech stanów zachodnich Federacji: Ogun, Qyo, Ondo lub Lagos; chrześcijanin; pierwszy język-Yoruba.

lbo:

miejsce urodzenia oraz uczęszczania do szkofy aż do ukończenia średniego wykształcenia - jeden z dwóch stanów Federacji: Anambra lub lino; chrześcijanin; pierwszy język - lgbo.

Selekcji o.b. dokonywał autor na podstawie akt dokumentacji w obu uniwersytetach.

Każdy z wyselekcjonowanych stndenlów otrzymywał Mai—ay liv zapraszający do udziału w badaniach. List ten był tak

wrzeć wrażenie losowych reguł dobom bodaaych oraz ukwAsed flHg| ne zasady selekcji. Wydaje się, że initr ton został —‘TC~*TT

2.2. Schemat eksperymentalny

W zakresie badań nad percepcją osób istnieją dwa zasadnicze schematy eksperymentalne:

1.    Schemat powtarzalnych pomiarów ja - hay ( wlthaa Ss ’ repoosed me a surę s design): tu badany dokonuje przyporządkowań atryhncypąyck L stosunku do siebie oraz do innych osób;

2.    Schemat niezależnych pomiarów Aktor -Obserwator (bstweea Ss'

■ independent measures design): tu badany w roli Aktors jest poómSa-

tem przyporządkowań atrybucyjnych oraz przedmiotem dla niezależnego Obserwatora.

Co ciekawe, istnieje niemal doskonała zgodność między tymi rozwiązaniami metodologicznymi a linią podziału na motywacyjne i poznawcze pedejd cia teoretyczne: schemat powtarzalnych pomiarów pokrywa sią z podejdą motywacyjnym, podczas gdy schemat niezależnych pomiarów - z pode poznawczym. (W sprawie tej zgodności metodologicznó-teoretycznej, por. Zuckerman 1979 oraz Nisbett i Ross 1980).

Zgodnie z orientacją przyjętą w tej pracy, jej metodologia mieści ssą w ramach schematu powtarzalnych pomiarów ]a-inay.

W pełnej, rozwiniętej strukturze, eksperyment jest --czynnikowy:

3 x 3x2 x (3), gdzie czynnikami są:

A: pochodzenie etniczne podmiotu-ja: Hausa (a^), lbo (a^) i Yeawfca

B: pochodzenie etniczne Innego (Aktora): Haman RB^ Iha (V^ Yoruba (b^);

obiekt atkybueji. Ja (dg), biny w ■    smhemsm

w warunkach niepowodzenia