D. Chlebna-Sokól, D. Kardas-Sobantka
Szybkie męczenie się (tolerancja wysiłku)
Pojawianie się sinicy i/lub zaburzeń oddychania podczas wysiłku wskazuje na możliwość choroby serca i/lub układu oddechowego.
U starszych dzieci ujawnienie w wywiadach szybkiego męczenia się wymaga zadania dodatkowych pytań o samopoczucie w trakcie różnego rodzaju aktywności fizycznej: wchodzenie po schodach, wycieczki piesze, jazda na rowerze. Należy także uzyskać informacje o takich objawach, jak omdlenia ortosta-tyczne i duszność w nocy.
Wywiady zebrane od rodziców niemowląt powinny koncentrować się na zaburzeniach występujących przy karmieniu. Dziecko z niewydolnością krążenia często zjada jednorazowo mniejsze porcje, ma duszność podczas ssania i może się obficie pocić. Po zapadnięciu w sen z powodu zmęczenia budzi się szybko głodne, domagając się następnej porcji. Cykl ten powtarza się i wymaga uważnego różnicowania z kolką oraz innymi problemami związanymi z karmieniem.
Zwykle po dokładnym zebraniu wywiadów następuje badanie fizyczne, jeżeli ciężki stan dziecka nie zmusza do pospiesznego zorientowania się, co jest powodem zagrożenia życia i udzielenia natychmiastowej pomocy.
Badanie fizyczne dzieli się na ogólne oraz szczegółowe, obejmujące ocenę wszystkich układów i narządów. Stosuje się następujące metody badania: oglądanie, obmacywanie (badanie dotykiem, palpacyjne), opukiwanie i osłuchiwanie.
Przed rozpoczęciem badania należy dokładnie umyć ręce ciepłą wodą. Zimne ręce potęgują uczucie lęku i negatywne nastawienie do lekarza.
Do badania dziecko powinno być całkowicie rozebrane. Jedynie starsze dzieci mogą pozostać w majteczkach, aż do oceny narządów moczowo-płciowych zewnętrznych. Jeśli nie chcemy oziębić małego dziecka, możemy rozbierać je stopniowo; ten sposób postępowania stosujemy też u dzieci w wieku dojrzewania, które krępują się w obecności obcych osób.
2.1.1. Stan ogólny, ułożenie ciała, chód i mowa
Podczas badania ocenia się stan świadomości dziecka, jego ułożenie, wyraz twarzy, chód, mowę oraz niektóre objawy chorobowe ze strony różnych układów takie, jak: duszność, drgawki, sinica, bladość, obrzęki.
23