img03301 djvu

okolicznościową wszelkich zdarzeń i okazji życiowych. Wreszcie pod wpływem starożytności i humanizmu otwierają się oczy polskie silniej i ciekawiej na świat dookolny, na otoczenie i wypadki, na przyrodę swojską, na charakterystykę i życie wewnętrzne drugiego człowieka, na sprawy bliższe i ojczyste. I'trwała się to, co my dzisiaj nazywamy poczuciem naszej rzeczywistości polskiej.

V.

Punkt czwarty: Udoskonalenie się świadomości n a -rodowej. — Hciicsaos jako prąd narodowy. Patriotyzm polski XVI wieku. —- Kierunek narodowy w twórczości i literatura narodowa. — Czy humanizm zabił twórczość rodzimą? — Dwa strumienie twórcze. — Humanizm a kultura umysłowa

narodu.

Zostawałaby jeszcze jedna sprawa dla kultury XVI wieku charakterystyczna:    udoskonale

nie ś w i a d o ni ości n a r o d o w e j i k w e s l i a literatury n a r o d o w ej. Wiemy już doskonale, że humanizm renesansowy, mimo naśladowania Rzymian i Greków i całego zlalynizowania oświaty, przyczyni! się w Polsce XVI w. wybitnie do podniesienia poczucia narodowego, że właśnie w złotym wieku powstała nasza literatura w języku polskim. Renesans rozumiany w sensie odrodzenia, tj. wielkiej przemiany życia, nadania mit nowej wartości — musiał pójść nioodwrolnie w tym kierunku. Jak budził indywidualizm w człowieku, lak samo budził indywidualności narodowe. Wy-