Rysunek 8.215
Kosmaczka modrzewiowa Dasyneura laricis F. Lw. (wg Kudeli. 1970): A - postać dorosła. B - uszkodzone (nabrzmiałe), pokryte żywicą pączki modrzewia pod wpływem ssania larw nic. Jakkolwiek bezpośrednich szkód nie powodują. to jednak obficie wydzielająca sic spadzi utrudnia młodym drzewkom transpira-cję i utrudnia wzrost.
Wobec szybkiego wzrostu modrzewia, braku starodrzewu modrzewiowych i drzew osłabionych, malej ilości surowca modrzewiowego w lesie. rola szkodników wtórnych modrzewia w gospodarce leśnej jest prakty -cznie niewielka. Z gatunków polifagic/nych i oligofagicznych atakujących modrzew można wymienić przede wszystkim szkodniki techniczne drewna - drwalnika paskowanego. trzpiennika olbrzyma, które chętnie zasiedlają niekorowany surowiec modrzewiowy. Okolicznościowo atakuje modrzew ia komik szcściozębny. cetyniec większy i ściga c'mawa. Monofagicznymi szkodnikami wtórnymi modrzewia są ściga Gabriela (modrzewiowa). szeliniak modrzewiowiec (larwy żyją w grubej korze starych modrzewi), komik modrzewiowiec i wgryzoń modrze-wiowicc. Są to jednak gatunki o zupełnie lokalnym charakterze występowania, czasem wręcz rzadko obserwowane.
Smrckun trzopek (= Smrckun szy-szniak) - Addgcs laricis Vall. (= Cnaphalo-des strobilohius Kall.) Zimuje u podstawy pączków świerka, samica (fundatris). barwy ziclonawobrunatncj. długości do 1 mm. W maju wysysa pączki, a jej ciało pokrywa się długimi. białymi, woskowymi nitkami. Składu na pączki 100-150 zielonkawych jaj. Pączki świerka pod wpływem wysysania przez mszyce przekształcają się w szyszkowalą wyrosi o średnicy I cm. do której wchodzą wylęgłe larwy ochojnika i zasiedlają pojedynczo komory. wysysając ściany. Wyrośla uniemożliwiają dalszy rozwój pączka i powstawanie pędu. Na przełomie czerwca i lipca wyrośl wysycha, jej komory otwierają się. a larwy wychodzą na zewnątrz i linieją, przeobrażając się w samice. Samice (migrantes alatael długości 1.5-2.0 mm. o czarnej głowie i ciemnobrunatnym odwłoku przelatują na modrzew i lam
Rysunek 8.216
Licinek modrzewiowiec Argyreslhia laeviga-tella H.S. (wg Kudeli. 1970): A - postać dorosła, 0 - obumarty pęd modrzewia po żerach gąsienic w rdzeniu
w sierpniu rozmnażają się partenogenelycznie, składając jaja na igłach. Wylęgłe larwy (cxulantcs) aż. do późnej jesieni wysysają igły. następnie zimują na krótkopędaeh w s/c/c-linach kory, by na wiosnę następnego roku przeobrazić się w nicuskrzydlone partenoge-nctycznc samice. Te składają na igłach 100-150 jaj. Wylęgłe larwy wysysają igły w znikli ich długości i wydzielają duże ilości dobrze widocznej, białej woskowiny 1’oJ wpis»ei>i ssania przez mszycę igła blednie i wygina się kolankowato (rys. 8.2171 Oęv nts/ye p: obraża się w nicuskrzydlonc partenogenctycznc samice, które - przeby waiąc na niidr 'ew :u - dają początek 2-3 pokoleniom mszyc (exulantes latentcs). zaś pozostałe pr/eobra m oę w uskrzydlone czarne mszyce (scxupara). które przelatują na świerk Na świerki, J.r : w okresie lata początek pokoleniu obupłciowcmu smrekuna (sexulatcs> Samka >,'c; ,■> po zapłodnieniu składa pod łuski kory pędów świerka jedno jajo. z którego wylęga oę młoda fundatrix, zimująca następnie u nasady pączków, po czym cykl się powtarza Jest to bardzo pospolity szkodnik świerka, występujący tez masowo na lgi.u ■ wia. gdzie powoduje chorobliwy wygląd drzew oraz zmniejszenie ich przyrostu
Smrckun 7.iclony - Sacchiplumlfs virtdts Ratz Jest także g.iiunk u wym. występującym na świerku i modrzewiu, o podobnym rozwoju tak smrckun i a