IMG8 149 (2)

148

7.3. Metalografia jakościowa

Tablica 7.3 (cd.)

	Z' 2	3	4	5
/\/ Y/	og(NH«)iSA	trawić przy 20°C do kilku minut		trawi ziarna ferrytu i austenitu
yj» Y / fi	■JuN»°^H ; . fcwasu pikrynowego 7J od HjO	trawić przy 50 + 80°C do kilkunastu sekund	staliwa	stale węglowe i niskosto-powe; barwi cementyt, azotki żelaza na brunatno
	'jjp,! kwasu azotowego ,0in| kwasu solnego 30 ml gliceryny	trawić przy 50°C do kilkunastu sekund	żeliwa	stale wysokostopowe; ujawnia granice ziarn
	lOg K,Fe<CN)6 10 g NaOH lOOml HjO	trawić przy 20°C do kilku minut		stale wysokostopowe; 1 barwi węgliki Cr na po-pomarańczowo, węgliki W na brunatno
	10 g FeCIj 30 ml kwasu solnego lOOml HjO	trawić zanurzając próbkę w odczynniku do kilku minut	Cu i stopy	ujawnia strukturę fazową
tP	2 ml kwasu fluorowodorowego 1.5    ml kwasu solnego 2.5    ml kwasu azotowego 95 ml HjO	trawić 10+20 s, zmyć gorącą wodą	Al i stopy	ujawnia ziarna faz między-l metalicznych, po dłuższym trawieniu — granice ziarn
	2 g kwasu szczawiowego lOOml H20	trawić zanurzając próbkę w odczynniku do 10 s	Mg i stopy	ujawnia strukturę
	5 ml kwasu solnego 10 ml alkoholu etylowego	trawić zanurzając próbkę w odczynniku do 5 min	Sn i stopy	ujawnia strukturę
	1,5 g NaS04 20 g bezwodnego kwasu chromowego lOOml H,0	trawić do 5 min, zmyć osad 20% r.w. bezwodnika kwasu chromowego	Zn i stopy	ujawnia strukturę
•litem pno PN-6I/II-CU503. Odczynniki do badania mikrostruktury stopów			żelaza.

''Orosić pned śmatlcm.

"UiyMĆ tyto świeżo przygotowany.

7. Elementy metalografii

Preparat wymaga starannego przygotowania zgładu przez szlifów* • nie i wytrawienie. Ponieważ badaniu poddaje się często zgłady o fal wymiarach, np. przekroje cienkich drutów, blach itp., technicznym |^Z°\! czynności preparatyki jest uprzednie umieszczenie próbki w odpowiednią^ (rys. 7.4a) albo tzw. inkludowanie (rys. 7.4b) - umieszczenie próbki w jSi stalowym lub mosiężnym i zatopienie stopem łatwotopliwym (np. stope^lS( albo zaprasowanie tworzywem sztucznym (np. poliakrylem).

Rys. 7.4. Preparatyka małych próbek: a) w uchwycie, b) po zainkludowaniu

Trawienie wykonuje się przemywając powierzchnię zgładu tamponem nasyconym odczynnikiem albo szybko rozprowadzając kroplę odczynnika, powierzchni. Trawienie należy przerwać natychmiast po stwierdzeniu lekki., zmatowienia powierzchni. Po trawieniu zgład przemywa się wodą, alkoholem i ^ gorącym powietrzem. Trzeba pamiętać, iż zgład niedotrawiony daje obraz j^' zawierający mało szczegółów, ale zawsze bez trudności można go dotra^ Natomiast zgład przetrawiony daje obraz ciemny, często z tęczowymi naloty (produktów korozji), mało czytelny, a jego poprawienie wymaga ponownep polerowania i trawienia. W razie potrzeby ujawnienia mało wyraźnych szczególń obrazu należy poprawić jego kontrastowość przez kilkakrotne przepolerowat i trawienie zgładu (zwiększenie reliefu).

Najważniejsze odczynniki do trawienia mikroskopowego i ich zastosować podano w tabl. 7.3. W materiałach jednofazowych przypadkowa orientacja pos® gólnych ziarn sprawia, iż płaszczyzna zgładu przecina je w różnych płaszczyzna)

Ważniejsze odczynniki do badań mikroskopowych

Tabucz '

Odczynnik		Sposób trawienia	Zastosowanie
nazwa	skład		stopy	działanie
1	2	3	4	5
Nital*^1	2+5 ml kwasu azotowego 100 ml alkoholu etylowego	trawić przy 20°C kilka do kilkunastu sekund	stopy Fe:	odczynnik uniwersalny; ujawnia grania sin i ziarna ferrytu
1 Pikral*'	2+5 ml kwasu pikryno-wego 1 100 ml alkoholu etylowe-1 go	trawić przy 20“C do i kilku minut	stale ■	j.w. , metalografii M na - stale wyżanw; metalografia elektronem stale wyżarzone obntaa 1 cieplnie

krystalograficznych. Dzięki anizotropii odporności na korozję odczynnik w każdej z tych płaszczyzn działa z różną intensywnością, co prowadzi do różnego zabarwienia sąsiednich ziarn. W materiałach wielofazowych silniejszy wpływ na intensywność trawienia wywiera odmienny skład chemiczny poszczególnych ziarn, co również prowadzi do odmiennego ich barwienia.