IMG!80 (5)

Sytuacja ta przyczyniła się do wytworzenia się tanko niebezpiecznego dla samorealizacji modelu matki-Polki. która w perfekcjonistycznym dążeniu dodawania szczętem innym gotowa jest nic tylko nic dbać o zdrowie, ale też me uczestniczyć w kulturze, nie rozwijać kontaktów towarzyskich, niemalże nic odpoczywać.

-    Kryzys autorytetu ojca - związany jest z jego psychicznym wyłączeniem z życia rodziny spowodowanym wielogodzinną pracą, realizacją obowiązków zawodowych poza stałym miejscem zamieszkania, brakiem emocjonalnego kontaktu z dziećmi. W wyniku tego pojawiają się trudności w przekazywaniu wzorów męskości czy elementów roli ojca i męża, w znacznie mniejszym stopniu wiązać je należy ze współdecydowaniem kobiety/żony o sprawach rodzinnych.

-    Egalitaryzacja mechanizmów władzy i kontroli związana z równym udziałem w utrzymaniu domu kobiety i mężczyzny, jak i podobne zjawisko dotyczące stosunków między rodzicami a dziećmi¹¹¹ prowadzi do rozluźnienia funkcji sprawowania kontroli i rozwijania demokratycznej wizji relacji między ludzkich w otaczającym święcie, co wywiera znaczny wpływ na wyobrażenie o funkcjooowamu w rolach społecznych dzieci wychowywanych w rodzinie egalitarnej.

Schyłek kultu przodków i zmniejszająca się rola dziadków w wychowaniu dzieci częściowo związana jest z kulturowymi zmianami dotyczącymi kierunku przekazu międzypokoleniowego (patrz rozdział 5), rosnącą orientacją na teraźniejszość i nicprzystawalnością otaczającej rzeczywistości do świata przez nich wspominanego, świata jednoznacznego moralnie, kreowanego przez jednostkę, opartego na prostocie relacji międzyludzkich, konsekwencji myślenia i działania, wpływie każdego człowieka na własne życic.

-    Rozluźnienie więzi - rodzina stopniowo przestaje być podstawowym źródłem wartości i grupą odniesienia, a także ostoją bezpieczeństwa psychicznego. rzadziej dochodzi do wspólnych spotkań, debat w kwestiach problemowych, rodzice i dzieci mniej o sobie wiedzą, a zatem gorzej niż w minionych latach realizowana jest funkcja zaspokajania potrzeb emocjonalnych członków rodziny, co może wraz ze zmianą roli kobiety i obniżeniem pozycji ojca czy dziadków być przyczyną poszukiwania przez dzieci zewnętrznych autorytetów czy przelotnych, ale silnych identyfikacji poza rodziną. To z kolei prowadzi do opisywanego

Z. Ijiiłi, Rodzina we współczesnym M

U, Wydawnictwo UAM, Poznań 2000, a. JI.

w kolejnym rozdziale kultu grupy, będącego moabra 4cqck» •owych autorytetów, czego efektem jest wzrost liczby rodzin rozbitych. dezintegracja rodziny, a także patologiacja zachowań niektórych jednostek, które wywierają negatywny wpływ na rozwój dzieci i wy* pełnianie funkcji rodziny. Zauważalna jost również w Polsce niedojrzałość, przede wszystkim psychiczna i społeczna, niektórych osób, powiązaną z zakładaniem rodziny na mocy stereotypu i społecznej powinności. Wiąże się to częściowo z naciskiem otoczenia społecznego (w tradycyjnych, patriarchalnych rodzinach nalega się na ogół u wczasnę zawarcie małżeństwa i usamodzielnienie się przez dzieci), częściowo z polityką prorodzinną państwa, a częściowo z niedostatkami edukacji seksualnej młodzieży. Wiedzie to, jak się wydaje, nierzadko do rodzicielstwa nieśw iadomego, niejako automatycznego, nieprzemyślanego i będącego konsekwencją podjętych form współżycia cielesnego, ą me wybertm i decyzją kochających się ludzi.

Konwcncjoneliacja formy -md/ma w tradycyjnym tego słowa maoema traci swą społeczną wartość, przestaje być jedynym modelem współżycia między ludźmi Dowodem tego są różne wobec niej alternatywy: wspólnoty (tzw. ^łlcnuoeą". w których zumeszłuje pewna - od kilku de kiłammiB osób liczba młodych łudzi obojga płci, nicżwiąanyth z tobą emocjo-nalnie czy seksualnie, pełniących wszakże wobec siebie funkcje rodzinne) małżeństwa jaa próbę": wspólne zamieszkiwanie młodych aarmcmnych bez ślubu, odrębno zamieszkiwanie małżonków, posiadanie dzieci pracz osoby samotne z wy boru lub pozostające w związkach homoseksualnych, odrębność majątkowa małżonków itd. O doświadczeniach mcmischich ciekawie piszą na ten temat Wilfried Lippitz i Heike Faber"¹.

Wszystkie wymienione przemiany rodźmy współczesnej mogą z różną silą oddziaływać na wychowanie i socjalizację dzieci, jak i na samopoczucie i poziom zaspokojenia potrzeb mnych jej członków. Niew^phwe wyda* się jednak, że rodzina pełni w wychowaniu niezbywalną rolę. a jc) forma uległa w ostatnim pięćdziesięcioleciu i nada) ulega znacznym zndanom^^naMn się na psychice i funkcjonowaniu zarówno młodych, jak i starszych, przebywających w jej obrębie.

^,,ł W. Lippitz.M Fihr,M«i>j»Siiisinr-wws—UwWućtyśadlljM^B •U Mm«kómr l(^M/uiMi>siąanidM|iiiiraM> CSmahwMrm ibiccl n’iń;noimhaicf /nranM»)

<*» whtugI *Urn*tywmr/XXI*'k*u. Impuls, Kraków MOI.

127