IMGr90

konformizm, albo przestępczość, a często mieszanka obu /atom dziecko będzie zdolne do konfn i A

obi

swojego systemu wartości, potrzebuje czasu na zbudo^lń?—IS

uzasadnionego poczucia własnej wartości. Potrzebny jest

moratorium. Tak to widzi H. Arendt: „Ponieważ dzierż ^r°S I

^lcut0 tausi k ■

chronione przed światem, jego tradycyjnym miejscem jest ■

(...) Owe cztery ściany, w których ludzie pędzą prywatne życie ro^ 1 stanowią tarcze ochronne przed światem, a zwłaszcza przed • ’ 1 aspektem publicznym. Wyznaczają one bezpieczne miejsce, bez któr^ 1 nic może rozwijać się żadna żyjąca istota. Jest to potrzebne nie ty^_Q I do życia dziecięcego, ale także dla życia ludzkiego w ogóle; wszędy 1 gdzie życie człowieka stale odsłonięte jest przed światem, nie mając ■ ochrony dla swej prywatności i bezpieczeństwa, ginie jego istotna 1 jakość. (...) wszystko co żyje, nie tylko życie wegetatywne, wylania 1 się z ciemności i niezależnie od tego, jak silna jest jego naturalna I tendencja, by przebić się ku światłu, potrzebuje, aby w ogóle móc 1 rosnąć, bezpieczeństwa, jakie daje zaciszny mrok. (...) Jak mogło dojść I do tego, że zaraz po stwierdzeniu, iż błędem całej dawnej edukacji I było traktowanie dziecka jak małego dorosłego, narażono je na I oddziaływanie najbardziej charakterystycznego aspektu świata dorosłych, 1 to znaczy jego aspektu publicznego”²³. Pozwalając mu na nieustanne | przebywanie w światach medialnych wystawiamy je właśnie na 1 permanentną konfrontację z publicznym aspektem życia. Tymczasem nie jest ono jeszcze do tego przygotowane tak pod względem intelektualnym, emocjonalnym, jak i społecznym. Może słowo „zdrada” jest tu określeniem zbyt dosadnym, jednakże z pewnością jest to brak rozwagi i wiedzy na temat prawidłowości rozwoju dzieci.

Od braku zrozumienia i uwagi zaczyna się dramat rozchodzenia się światów dzieci i dorosłych, rodziców i dzieci, nauczycieli i uczniów.

“ ^H    Vk<ky czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej,

Fundacja Mctheia. Warszawa 1994, s. 217-218.

** Tamte. a. 222-223.

ygjjfy z uczestników procesu edukacyjnego korzysta przy tym z włas-₀ych „narzędzi szczęścia”. Babcie szukają ukojenia w telenoweli, tatusiowie dowartościowują się poprzez pracę, zapijają związaiM^iuą stresy* mamusie „zajadają” frustracje przemijania. Dzieci dokonują symbolicznej zemsty, masowo zabijając wirtualnych przeciwników, od czasu do czasu robiąc to samo w „realu”, katorżniczo i yscyplinują swoje ciała, aż po anorektyczną śmierć. Z tego świata chce się uciec, a najlepiej odlecieć, pomaga w tym muzyka, na przykład techno. Tak o tym pisze Anka, licealistka z Krakowa. ,3pję się. Ludzi, siebie |S własnych myśli. Tylko tu jest bezpiecznie. Nic nie musisz, kurde. 1 Świat boli. Przychodzę tu żeby przeżyć, bo inaczej, to nic wiem Czasem wszystko aż trzęsie się w środku. Tu tego nie czujesz, kurde... j bo... tu jest głośno. Możesz się wyskakać, kurde, każdy mięsień każdy nerw możesz poczuć. Wiesz, że żyjesz. I wykrzyczeć. Możesz wyć albo szczekać. Co tylko ci wpadnie do głowy, może ci kompletnie odbić... Absolutna wolność. Rozumiesz? Extra. No, po prostu Exxxxxxxtra. Odlot... Nie z tej ziemi...”²⁴.

5. Wychodzenie z uzależnień od mediów elektronicznych

Z całą pewnością nikt nie chce powodować dramatów wynikających z uzależnień. I z całą pewnością należy wierzyć tym, którzy deklarują troskę i gotowość poszukiwania rozwiązań, podejmowania wysiłków na rzecz rozwiązywania problemu uzależnień. Obawiam się jednak, iż współczesna szkoła jest na najlepszej drodze nie tyle do rozwiązywania, co do pogłębiania tego problemu. Moje obawy wynikają z faktu tendencji do coraz częstszego opisywania kompetencji nauczyciela na wzór kompetencji w zawodach technicznych. Może to być przyczyną nasilania się zmian w relacjach nauczyciel - uczeń w kierunku bardziej

D. Zarębską-Piotrowska, Wielki odlot, „Charaktery”, nr 9/1998, s. 12-17.