IMG90

A/ - Kft/cri m C łąpzą materiały o jednakowej funkcjonalności. Materiały leżące ponad linią są lepsze. l inia przedstawiąjącn na wykresie wskaźnik M\ ^m 0,6 m^uł wyląc/a wszystkie materiały z wyjątkiem nąjbardziej odpornych na pękanie stali, stopów miedzi i stopów aluminium, chociaż niektóre polimery mają wskaźnik M\ o wartości bliskiej tej granicy (polimery, z których wykonuje się pojemniki na gazowaną lemoniadę i piwo). Druga linia przewodnia wykreślona dla M\ • 100 MPa eliminuje stopy aluminium. Szczegóły podano w tabl. 6.12.

tablica 6 12 Materiały na bezpieczna zbiorniki ciśnieniowe

Materiał	O, Im'")	- a, . L^MP»].	Komentarz
Stale odporne na obciążenia dynamiczno	>0,6	300	Są to stale na zbiorniki ciśnieniowe, standardowe w tym zastosowaniu
Miedź odporna na obciążenia dynamiczne	>0,6	120	Miedź beztlenowa w gatunku 0FHC umocniona odkształceniowe
Stopy Al odporne na obciążenia dynamiczne	>0.6	80	Stopy Al serii 1000 i 3000"
Stopy Ti	0.2	700	1 Stopy o dużej granicy plastyczności, mały margi-
Wysokowytrzymałe stopy Al	0.1	300	> nos bezpieczeństwa. Dobre na lekkie zbiorniki
GFRP/CFRP	0.1	300	J ciśnieniowe

⁰ Oznaczenie według norm Wielkiej Brytanii (przyp, tłum,).

Duże zbiorniki wysokociśnieniowe są zawsze produkowane ze stali. Zbiorniki modeli - np. modelu maszyny parowej — są miedziane. Materiał ten jest preferowany na zbiorniki o małych wymiarach ze względu na większą odporność na korozję. Czytelnik może zechcieć potwierdzić, że alternatywne kryterium

prowadzi do zasadniczo takiego samego rozwiązania.

Uzupełnienie

Kotły stały się już urządzeniami bezpiecznymi. Obecnie ich awarie zdarzają się rzadko i są niegroźne. Jeżeli jednak margines bezpieczeństwa zawęża się do minimum (rakiety, nowe konstrukcje samolotów), zbiorniki ciśnieniowe nadal czasami pękają. Ten (względny) sukces jest jednym z głównych wkładów mechaniki pękania do praktyki inżynierskiej.

Podobne przykłady: p. 6.4.Materiały na koła zamachowe, p. 6.12. Projektowanie z polimerów elementów o ograniczonym, dopuszczalnym ugięciu, p. 10.3 Wytwarzanie zbiornika ciśnieniowego.