K �jna DIALEKTY POLSKIE78965

163

Przasnysz, Ostrów. Gra jewu, Suwałki, wyspowo koło Katowic (29A), por. MAGP 184, w wyrazie reno (MAGP 186) znacznie dalej, bo po okolice Lipna. Siedlec, Radzynia, Lubaczowa, ponadto wyspowo pod Tarnobrzegiem (zob. 29B), a w renie jeszcze bardziej na południe (po Płock, Brzeziny, Opoczno, Zwoleń, Lubartów oraz w widłach Sanu i Wisły (zob. 29C). W dwóch ostatnich wyrazach zwężenie może być wywołane i szerzej podtrzymywane następstwem spółgłoski nosowej, o czyni patrz s. 169.

Kieco szersze od poprzednich zasięgi (po Sieradz, Radomsko, zob. 29D) ma re- ^ ra- w wyrazie refjó (por. MAGP 183), na co mógł mieć wpływ niemiecki pierwowzór tego wyrazu, oraz w formie redlo, która sięga dziś po Chodzież, Mogilno, Turek, Wieluń, Częstochowę, Włoszczowe, Kielce i Chełm, zob. 29E (por. MAGP 188, Dej 6 — 9). Kie ulega chyba wątpliwości, że co najmniej w północnej Kiolecczyźnie spetryfi-kowana właściwość fonetyczna w wyrazie redlo nawarstwiła się na gwary, które pierwotnie tej wymiany nie znały, a więc zasięgi te mogą nie świadczyć o pierwotnej granicy procesu wymieniania ra- na re-.

W dokumentach z XII —XVI wieku powstałych na Mazowszu lub ziemiach przyległych. Pomorzu, Wielkopolsce i na pn.-za.ch. Śląsku — względnie odnoszących się do miejscowości z tych obszarów, spotyka się sporadyczne wypadki zapisywania nazw miejscowych, nazw osobowych i czasem wyrazów pospolitych przez na głosowe Re- żarn. Ra- (zob. Tasz II 7—70). Ustalił się na tej podstawie pogląd, że z linią biegnącą przez okolice Bielska Podlaskiego (Rediszmco 1528 dziś Kadziszewo biels.), Siedlec (Reezlci 1580 dziś 'ts,’, siedl.), Mińska (Budzyńskie pow. Mińsk, ale w zapisach Rodzińskie 1576), Garwolina (Rednezin 1510 dziś Beducin garwol.), Zwolenia (Rekówka iłż. bez zapisów histor.), Radomia (Redlica radom, bez zapisów hist.); Redlin koło Białobrzegów w zapisach Radlyn 1511), Opoczna (Redican 1511 dziś Bedwan opocz., Re dr ansie a Wola dziś Straszowa Wola opocz.), Końskich (Raczków 1511 dziś Reczków końce.), Częstochowy (Eedosscow 1412 dziś Badostków Częstochow.) i Sycowa (Reddwiłs XTV, dziś Radzowice oleśn.), wolno nam identyfikować granicę przejścia ra- ~ re- (Tasz II 50 i mapa).

Kie możemy jednak być pewni, czy linia 29F w całej rozciągłości wyznacza granicę obszarów, na których dokonała się wymiana ra- ^ re-. Jej wschodni odcinek — od okolic Bielska Pódl. do okolic Opoczna — niewątpliwie wyznacza schematyczne zasięgi pierwotnego i częściowo do dziś zaświadczonego procesu wymiany a na e po nagłosowym r zarówno w wyrazach pospolitych: reno, rewę. re$U, zob. mapa 29. jak i w fonetycznej budowie takich nazw wsi jak Redzyńskic mińsk., Rekówka nad Iłżańką, Redlica pod Radomiem. Redlin k. Białobrzegów, Reczlców w pow. konee-