Magazyn8801 djvu

zamiejskich eskapadach, albo bawi wykwintne towarzystwo opowiadaniem i ołówkiem, albo wreszcie szaleje przy boku jakiejś spódniczki. „Spódniczki" za nim przepadały. Ogromnego wzrostu, zbudowany jak Apollo, silny tak, że w palcach gwoździe skręcał na grajcarki, znakomity jeździec, miły causeur, swobod-ny w języku angielskim, francuskim czy rosyjskim — równie jak w polskim, podbijał serca mężczyzn i kobiet.

Mimo 30-letni pobyt w Petersburgu—on, pijus i cynik lekkomyślny, w Boga i djabła nie wierzący, polskość swoją zachował w czystości. Żył w przyjaźni z młodym Henrykiem Rzewuskim, z Leonem Sapiehą, znał się z Mickiewiczem, w póź-aleksander orłowski    dandys niejszych czasach znalazł dru

ha w doktorze Stanisławie Morawskim, każdego Polaka z kraju widział chętnie, tylko „petersburskich rodaków" znosić nie mógł.

Powaliła go choroba serca w 55 roku życia.

Sztuka Orłowskiego nic wspólnego nie ma z wysokim stylem. Tematy mitologiczne, historyczne etc. wydały mu się śmieszne, -— a i techniki wysokiej nigdy nie osiągnął, mimo że podziwiał Rem-brandtów w oryginałach, kopjował ich — i — dla próby niekiedy naśladował. Obrazy jego kończone — olejno czy akwarellą — są zawsze niedociągnięte, zamęczone, a zimne. Borykanie się z trudnościami technicznemi pozbawiało każdy pomysł świeżości i życia. Sobą samym — znakomitym rysownikiem — jest Orłowski dopiero w rysunkach i szkicach. Sypał je jak z rękawa. Oko bystre, pamięć nadzwyczajna, poczucie charakteru jak u żadnego z malarzy polskich owych czasów. Przytem sama faktura — żywa i nerwowa. Pośpiesznemu kreskami znaczy najistotniejsze tylko rysy danego motywu. Jego typy chłopów, polonusów, Kozaków, Żydów, jak później dygnitarzy petersburskich, oficerów, d a n d y’c h, kapitanów statków an-

38