jp1450 1550
2

Jakub Rożen herbu Gryf podsędek krakowski, malowidło na skrzydle tryptyku z Jurkowa ok. 1450 r.

żen herbu Gryf, podsędek krakowski. Obraz ten powstał około 1450 roku. Widać na nim wyraźnie sposób łączenia napierśnika z na-plecznikiem. Napierśnik ma załom umieszczony stosunkowo nisko i przedłużony jest łączoną z nim przednią częścią szorcy. Z na-plecznikiem łączy się za pomocą sprzączek umieszczonych z boku. Przednia i tylna część szorcy spięta jest rzemieniami.

Około 1475 roku pojawiają się w Polsce zbroje gotyckie, powstałe w południowych Niemczech (Norymberga). Charakteryzują się manieryczną smukłością sylwetki, ostrością konturów. Powierzchnie kirysów są żłobkowane (kanelowane), jak również nałokcice i nakolanki. Zdobione są także często mosiężnymi lamówkami. Mają dwuczęściowy napier

śnik, krótki fartuch folgowy, osłony ramion prawie symetryczne, nóg (bigwanty) wydłużone, często wielofolgowe w górnych częściach nabiodrków i przy nakolankach. Trzewiki o wydłużonych zgodnie z ówczesną modą szpicach. Praktycznie rzecz biorąc nie wkłada się jak wcześniej, pod tego typu zbroje kolczugi. Kolcza plecionka występuje tylko jako uzupełnienie. Tekstylną tunikę noszoną pod zbroją (tzw. miękka zbroja) uzupełniano kol-czymi rękawami lub naszywano kawałki kolczugi pod pachami i na podbrzuszu. Pod koniec XV wieku w modę wchodzą kolcze spodenki albo spódniczki, których tylną część przeciągano pomiędzy nogami, zapinając z przodu. Najświetniejsze chyba przedstawienie zbroi gotyckiej w Polsce widnieje na płycie

Łukasz z Górki w zbroji gotyckiej i w saladzie, płyta nagrobna wykonana po 1475 r. (wg Andrzeja Nadolskiego Jun.)

12