mity043 (2)

K

Kagnimir - hrabia z Góry, rzekomy kronikarz polski. (Zob. Pro-kosz.)

Kana'an (Kena'an) - syn biblijnego Chama (Rdz 10, 6) i jego potomkowie, którzy zasiedlili Palestynę przed przybyciem tam Hebrajczyków. Ponieważ część Kanaanitów została w tym kraju po podboju przez Żydów zepchnięta do roli niewolników, wyraz kena'an już w Biblii występuje w znaczeniu „niewolnika" nieżydowskiego pochodzenia. Średniowieczni pisarze żydowscy stosowali nazwę Kanaan na oznaczenie Słowian i niektórych innych sąsiadujących ze Słowianami ludów północnoeuropejskich. W tzw. Księdze Josippon, anonimowym dziele hebrajskim powstałym zapewne we Włoszech około połowy lub pod koniec X w., napisano, że Słowianie (hebr. Saąlabi, por. łac. Sclavi) są niekiedy uważani za potomków biblijnego Kana'ana. Podróżnik żydowski z XII w. Beniamin z Tudeli informuje, że Żydzi mieszkający na Słowiańszczyźnie (Isqlabonijja, Isqlavonijja) nazywają ten kraj Kana'an, ponieważ „mieszkańcy tej ziemi sprzedają swych synów i swe córki wszystkim narodom świata, podobnie jak [to czynią] mieszkańcy kraju Rusijja [Rusi]". Również język słowiański zwano niekiedy kananejskim. Istotnie, handel niewolnikami wśród Słowian we wczesnym średniowieczu jest poświadczony w różnych źródłach, a Praga czeska była bodaj najpoważniejszym jego centrum. -T. Lewicki, SSSII364-365.

karzełki - zob. demony domowe.

Kaślisz - rzekomy założyciel Kalisza. Marcin Bielski (1856, s. 46-47), wspominając, iż „potomkowie Lechowi zakładali w Polsce miasta, gdzie się im podobało", po Poznaniu założonym ponoć przez —> Późnego, wymienia jeszcze Kaślisza, „ten założył nad rzeką Przosną miasto Kalisz, gdzie pierwej była wieś Podbrzeże", choć - waha się Bielski - „tego miasta czynią wzmiankę gieografowie starzy, zwłaszcza Ptolomeus jeszcze przed bożym narodzeniem, zowiąc je Kalis-sium".

Kazi - legendarna postać z wczesnych dziejów Czech. Według Kos-masa z Pragi (1,4) najstarsza córka Kroka, siostra -»Tetki i -» Lubo-szy. Wszystkie trzy były czarodziejkami i wieszczkami, Kazi - jak niegdyś Medea z Kolchidy - była również biegła w sztuce zielarskiej i lekarskiej. „Stąd i mieszkańcy tej ziemi, kiedy tracą nadzieję, że można odzyskać coś, co jest stracone, takie mają o tym przysłowie: «Tego nie potrafi zwrócić nawet sama Kazi»". Po śmierci usypano jej mogiłę, która - jak zapewnia Kosmas - do jego czasów zachowała się nad rzeką Mżą (obecnie Berounka), u drogi przez górę Osek (część Hrebenu) do prowincji Bechyne w Czechach południowych. Późniejszy kronikarz czeski, tzw. Dalimil (pocz. XIV w.) pisze nie o mogile, lecz o grodzie Kazin. Ani mogiły, ani grodu nie odnaleziono. Zagadkowe imię Kazi, nie występujące poza tym w świecie słowiańskim, mogło trafić do kroniki Kosmasa albo drogą dedukcji na podstawie nazwy owego grodu Kazin, albo (A. Bruckner) przez nieporozumienie: wzięcie wyrazu pospolitego kaza lub kazń „karność, kara" za imię własne, mogło wreszcie powstać przez skrócenie męskiego imienia Kazimierz.

Kazi, Tetka i Lubosza