często przyczyną ogólnego zubożenia rysunku. Dziecko ogranicza się7 do rysowania obiektów koniecznych dla zaznaczenia tematu, nie uwzględnia szczegółów, nie wprowadza elementów dodatkowych, takich jak ornamentyka czy obiekty dopełniające i urozmaicające scenę. Brak jest widocznych związków między przedmiotami tworzącymi scenę (obiekty usytuowane obok siebie). Rysunek poszczególnych przedmiotów lub postaci ograniczony jest do zasadniczych elementów oraz tworzony nierzadko na podstawie wiedzy o przedmiocie, a nie. — zapamiętanego obrazu. Dlatego, na przykład, dziecko rysując postać ludzką umieszcza kończyny w nieodpowiednim''miejscu (ręce zbyt nisko, nogi zbyt rozstawione). Dzieci z zakłóceniami funkcji wzrokowych odznaczają się małą pomysłowością w rysowaniu tematów dowolnych, chętnie „ściągają” je od kolegów, rozwiązując ten sam temat na znacznie niższym poziomie. Brak pomysłowości powoduje częste wykonywanie powtarzającego się, zawsze takiego samego rysunku, co obserwujemy również u dzieci niesprawnych manualnie, lecz zupełnie z innych powodów. Dzieci z obniżonym poziomem spostrzegania wzrokowego najczęściej nie lubią rysować „z pamięci”, natomiast chętnie odwzorowują, kredkują książeczki do kolorowania, kalkują, - gdyż rezultat tych czynności jest znacznie bardziej efektywny, a więc sprawia im większe zadowolenie niż rysunek samodzielny. Przy dobrej sprawności manualnej omawiane dzieci często wykonują swoje rysunki bardzo starannie, czysto, zakolorowują je nie wychodząc poza kontur przedmiotu itp. Obserwując jednak całą ich działalność rysunkową można stwierdzić, że nie ma w niej cech twórczości. Skutkiem tego często na podstawie swoich rysunków są podej-■yc. 2. Rysunek chłopca w wieku 6;7 na temat „Gaszenie pożaru w mieście*.*]W badaniu stwierdzono ogólny rozwój umysłowy odpowiedni do wieku, obni-kny poziom percepcji wzrokowej oraz ogólną nadpobudliwość psychoruchową
Ryc. 3. Rysunek chłopca w wieku 6;4 na temat „Gaszenie pożaru w mieście”. Badanie wykazało harmonijny, odpowiedni do wieku rozwój dziecka
123