NDIGDRUK00572716 djvu

- 6 -

cienkiemi, druga grubemi. Obie znowu rozpadają się na trzy mniejsze części; kiszki cienkie na dwunastnicę, jelito czcze i jelito biodrowe czyli kręte; kiszki grube na kiszkę ślepą, okrężnicę i odbytnicę, czyli kiszkę stolcową. Dwunastnica składa się z trzech części zagiętych w kąty zaokrąglone i otacza trzustkę, jak podkowa. Długość jej wynosi 12 szerokości wielkiego palca i ztąd jej nazwa. Kiszka czcza i jelito biodrowe tworzą kanał rurkowaty, długi około 15 stóp, skręcony w liczne zwoje, aby się mógł w jamie brzusznej pomieścić. Kiszki grube rozciągają się od końca cienkich do otworu stolcowego i otaczają kiszki cienkie łukowato. Rozpoczynają się one kiszką ślepą, od której wychodzi wyrostek robaczkowy, po za nią następuje okrężnica w kształcie wielkiej podkowy, która w swym biegu tworzy trzy zakrzywienia. Najniższą częścią kiszek grubych i zarazem przewodu pokarmowego jest odbytnica. Długość kiszek grubych wynosi od 4—5 stóp.

Błona śluzowa kiszek cienkich jest poprzecznie fałdo-wato zmarszczoną i gęsto usianą maleńkiemi wyniosłościami, które nadają jej wygląd aksamitu; nazywają je kosmkami. Podobnie jak żołądek, posiadają kiszki cienkie bardzo wielką ilość gruczołków, które wydzielają sok kiszkowy. Wcza-sie trawienia wydziela on się w baidzo znacznej ilości, zazwyczaj zaś tylko w umiarkowanej dozie; jest to płyn jasno-żółty, silnie alkaliczny, o ciężarze gatunkowym 1011. Składa się z wody. soli i białka, prócz tego zawiera w sobie śluz i fermenty. Sok ten wywołuje proces trawienia w kiszkach cienkich w dalszym ciągu, lecz nietylko przyczynia się do trawienia substancyj białkowych, ale prócz tego zmienia pokarmy w cukier a ten ostatni w kwas mleczny i masłowy. W czynności tej przyjmuje przeważny udział sok wlewający się do dwunastnicy z gruczołu, zwanego trzustką. Sok ten jest przezroczysty bez koloru i zapachu, smaku słonawego