Obraz9 (9)

Inne badania wskazują, że ludzie obserwując wzajemne usytuowanie względem siebie oraz odległości między partnerami interakcji wnioskują o rodzaju łączących te osoby relacji.

Formacja „facingowa”

Twórcą terminu a facing formation jest A. Kendon. W języku polskim brak jest odpowiednika tego angielskiego skrótu myślowego, który oznacza ustawienie się ludzi względem siebie „twarzą w twarz”. Formacja facingowa to system behawioralnej organizacji, dzięki której powstaje i trwa wzór przestrzennego zorganizowania ludzi polegający na tym, że członkowie takiej grupy stoją zwróceni twarzami w kierunku małej przestrzeni wewnątrz grupy, którą to przestrzeń wzajemnie utrzymują, a która nie jest łatwo dostępna dla innych osób znajdujących się w pobliżu. Ten stan przestrzennego usytuowania ludzi względem siebie stanowi określony rodzaj informacji zarówno dla tych, którzy formację facingo-wą tworzą, jak i dla tych, którzy się znajdują poza jej obrębem. W systemie tym jednostki mogą się wymieniać, a mimo to system pozostaje nie zmieniony, ponieważ jest on jednością zachowania nie na indywidualnym, ale na interakcyjnym poziomie organizacji.

Przestrzennie F-formacja może mieć różnorodny kształt, oparty na wzorach: linearnym, półkolistym, trójkątnym, prostokątnym lub kołowym. Rodzaj przyjętego wzoru zależy od liczby członków grupy, natury warunków, w których F-formacja powstaje, dystansu interpersonalnego oraz rodzaju interakcji. Liczba członków może się zmniejszać lub zwiększać bez przerywania funkcjonowania formacji facingowej. Osoba z zewnątrz tylko wówczas może stać się członkiem istniejącego systemu, kiedy wystąpi współdziałanie pomiędzy nią a członkami istniejącego systemu. Końcem istnienia F-formacji może być rozproszenie jej członków, zmiany rozlokowania lub zmiany w ustawieniu się ich ciał.

Przestrzeń interpersonalna

Koncepcję przestrzeni interpersonalnej sformułował W. Do-machowski. Jest to propozycja modelu analizy relacji interpersonalnych na poziomie komunikacji niewerbalnej.

W ramach tej koncepcji o przestrzeni interpersonalnej mówi się wówczas, gdy dwoje lub więcej ludzi nawiązuje dowolny rodzaj interakcji. Przestrzeń jest rozpatrywana w trzech wymiarach i musi być dostępna jednakowo dla wszystkich uczestników interakcji bez fizycznych ograniczeń. Musi się ona jednocześnie ograniczać do takich rozmiarów, by interakcja mogła się odbywać za pośrednictwem przeciętnie sprawnych receptorów człowieka.

Tak rozumiana przestrzeń interpersonalna ma wiele właściwości:

-    proponowane ujęcie służy analizie i kształtowaniu relacji interpersonalnych

-    po nawiązaniu interakcji wokół grupy osób związanych z inte-rakcją pojawiają się granice o różnym stopniu przenikliwości dla osób niebędących członkami interakcji

-    przestrzeń ta jest personalnie ustrukturalizowana, co oznacza, że osoby znajdujące się w jej obrębie mogą zajmować względem siebie różnorodne pozycje oraz znajdować się w różnej od siebie odległości, sama zaś struktura może się dynamicznie zmieniać.

Przestrzeni interpersonalnej ujętej w ten sposób przypisano różnorodne funkcje:

-    funkcję informacyjną, wynikającą z przekazywania sobie informacji na poziomie niewerbalnym przez użytkowników przestrzeni

-    funkcję diagnostyczną, dającą możliwość wykorzystania tych informacji przez obserwatora do świadomych analiz interakcji i jej opracowań na poziomie teoretycznym

-    funkcję kształtowania zachowań użytkowników przestrzeni interpersonalnej

23 1