130859231

Prowadzone badania wskazują, że aktywna interakcja społeczna powoduje proces wzajemnego dopasowywania się:

-    dziecka do wzoru zachowań opiekunów, a jednocześnie

-    działań opiekunów dostosowanych do wzoru aktywności dziecka.

Tak zapoczątkowana wzajemna interakcja (dziecka i opiekunów) ma

podstawowe znaczenie dla zaistnienia procesu rozwoju danej jednostki i przenosi się na dalsze interakcje z innymi ludźmi w innych (następnych ) okresach rozwojowych.

Każda jednostka, jak podkreśla A. Brzezińska (2000):

-    w swoisty sposób spostrzega swoje otoczenie,

-    dokonuje subiektywnej interpretacji postrzeganych zjawisk,

-    podejmuje różnorodne działania mające na celu zaspokojenie potrzeb własnych, ale także odczytanych przez siebie oczekiwań i wymagań ze strony innych (tzw wymagań społecznych).

W ten sposób aktywność jednostki wpływa na jej indywidualne zachowanie w relacjach ze środowiskiem oraz aktywne wpływa na jakość swojego otoczenia ( a w tym także na zachowania innych ludzi).

To odczytywanie przez jednostkę rzeczywistości (faktów, wymagań, zasobów, relacji) sygnalizowanej wprost lub nie wprost i generowane tym zachowanie człowieka uwarunkowane jest także poziomem jego biologicznej dojrzałości (zmieniającej się wraz z wiekiem) oraz procesem dorastania i socjalizacji.

Stąd ludzie nawet żyjący w podobnym środowisku (które rozumiemy jako każde zdarzenie zewnętrzne, które na zasadzie sprzężenia zwrotnego, może mieć wpływ na rozwój organizmu, a organizm na jego zmianę), podlegają różnym kontekstom rozwojowym.

Sumując to, co wyżej powiedziano o istocie rozwoju człowieka, można zatem stwierdzić, przyjmując za A. Brzezińską (2000)²⁵, która uwzględniając perspektywę dynamicznego interakcjonizmu określa, że: Rozwój człowieka jest efektem wymiany między jednostką i jej otoczeniem (szczególnie społecznym), a jego rezultaty nie zależą tylko od tego, jakim potencjałem dysponuje jednostka, ale także od tego, jakimi zasobami dysponuje jego otoczenie, czyli także od tego, jakiego typu ukierunkowane działania podejmują ludzie z jego otoczenia

To stwierdzenie jest zatem bardzo ważne, nie tylko dla zrozumienia naszej interpretacji rozwoju, ale także dla projektowania i oceny wspomagających działań wychowawczych.

²⁵A. Brzezińska, (2000), Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa, Scholar.

20