Obraz (1496)

120 Kierunki iinnli/.y wskaźnikowej i jo) rolu w ocenie pi/cilsiyhiorslwa

Z przedstawionych przykładów klasyfikacji wskaźników ekonomicznych wyni ka, że podziały te są bardzo do siebie zbliżone. Nie budzi też wątpliwości zaliczanie poszczególnych wskaźników do danej grupy. Sprawą sporną może być tylko ich gradacja.

Na podstawie danych zaczerpniętych ze sprawozdań finansowych i innych dokumentów wewnętrznych i zewnętrznych można obliczyć kilkadziesiąt wskaż, ników ekonomicznych, różniących się pojemnością informacyjną i pozostających w zróżnicowanych relacjach strukturalnych.

Przedsiębiorstwo, publikując sprawozdania finansowe za okres obrotowy, wzbogaca je analizą wskaźnikową, w której są prezentowane najważniejsze relacje ekonomiczne uzyskane przez jednostkę gospodarczą w okresie sprawozdawczym, Obliczenia te są jawne, a wartości obliczonych wskaźników ekonomicznych dostarczają rynkowi kapitałowemu sygnałów co do oczekiwanej kondycji finansowej przedsiębiorstwa w przyszłości. Opublikowane informacje mogą być niekiedy „preparowane”, czyli przygotowywane w ramach obowiązujących uregulowań, w sposób zamierzony przez kierownictwo. Jest to znana i powszechnie stosowana polityka bilansowa (windów dressing).

Analiza wskaźnikowa może być również dokonywana przez podmioty zewnętrzne. Jej celem jest weryfikacja lub poszerzenie informacji ogłaszanych przez jednostkę gospodarczą.

Jednak bez względu na to, kto dokonuje badania, narzędzia analizy są takie same. Stanowią je adekwatne, wybrane wskaźniki ekonomiczne.

3.2. Główne założenia, kierunki i ograniczenia analizy wskaźnikowej

Wskaźnik, będący relacją między dwiema (lub więcej) różnymi liczbami zaczerpniętymi z materiałów źródłowych, jako taki nie dostarcza żadnych informacji, dopiero porównany z innym staje się użytecznym narzędziem dokonywania ocen.

Analiza porównawcza polega na obliczaniu wskaźników na podstawie sprawozdań finansowych lub innych dostępnych danych i porównywaniu ich z wartością wskaźników uzyskanych przez ten sam podmiot gospodarczy w latach poprzednich lub nadchodzących oraz przez inne podmioty funkcjonujące w tej samej branży, lub też porównywaniu ich ze średnimi branżowymi albo innymi wielkościami wzorcowymi (porównanie w czasie i z planem). Wykazane odchylenie między wielkościami porównywanymi pozwala wnioskować o poziomie badanego wskaźnika oraz kierunku jego zmian. Badanie stwierdzonych odchyleń umożliwia określenie ich miejsca oraz osoby odpowiedzialnej za ich powstanie.

Zgodnie z teorią wskaźniki ekonomiczne mogą być porównywane z danymi postulowanymi (planem), w czasie i w przestrzeni.

Porównania /. danymi postulowanymi dotyczą porównań ze wskaźnikami zawartymi w planach (preliminarzach), a zatem z wielkościami ustalonymi lub akceptowanymi przez menedżerów jednostki gospodarczej. Cel przedsiębiorstwa |i i lormułowany za pomocą wskaźnika stosowanego w planowaniu wewnątrz firmy lub leź do celów kontroli menedżerskiej. Wykazane odchylenia wielkości rzeczy wis lyrli od planowanych powinny być poddawane wnikliwej analizie. Należy wyjaśnić przyczyny ich powstania oraz wskazać sposoby ewentualnej eliminacji. Zgodnie /usadą elastycznego planowania trzeba nieustannie korygować wielkości planowa lic, lak aby reprezentowały one wielkości optymalne dla przedsiębiorstwa.

Odchylenia od wielkości planowanych mogą być spowodowane błędami popełnionymi przy ocenie rzeczywistości gospodarczej (otoczenia) lub też nie-piawidłowościami, które zaistniały wewnątrz podmiotu gospodarczego. Należy żulem, jak wspomniano, zidentyfikować przyczyny powstania odchyleń oraz podjąć działania korekcyjne, zapewniające zgodność wskaźników rzeczywistych z planowanymi. Jeśli nie można dokonać takich korekt lub jeśli warunki otoczenia umożliwiają przekroczenie wielkości planowanych, to należy odpowiednio skorygować planowane wskaźniki. Ponieważ wielkości planowane powinny być optymalne dla przedsiębiorstwa, więc odchylenia od nich należy oceniać jako naganne, wskazujące na błędy w opracowywaniu planów.

Porównania w czasie (expost, bieżące i exante) umożliwiają obliczanie trendów i analizę zmian w czasie poszczególnych wskaźników ekonomicznych. Na ich podstawie możliwe jest określenie tempa zmian i tendencji do zmian danego wskaźnika oraz ich nasilenia. Porównywanie poziomów wskaźnika w przeszłości lub przyszłości pozwala ocenić trend jego zmian i zaklasyfikować go jako korzystny bądź niekorzystny. Informacje na potrzeby tej analizy są zbierane w różnych punktach czasowych i dopiero później porównywane.

Porównania z danymi postulowanymi i czasowe są subiektywne, gdyż analizują dane ustalone bądź uzyskane przez kierownictwo tej samej jednostki gospodarczej. Stwierdzane są zatem pogorszenie lub poprawa wartości wskaźnika w stosunku do bazy porównawczej, którą mogą stanowić wskaźniki uzyskane w przeszłości, bieżące, przewidywane do uzyskania w przyszłości lub też stopień wykonania bądź niewykonania danej normy. Nic ma natomiast możliwości zbadania, jakie wartości przyjmują analizowane wskaźniki w innych przedsiębiorstwach należących do tej samej branży i jaka jest pozycja ocenianego przedsiębiorstwa wśród konkurentów. Są to informacje niezbędne do oceny zachowania ciągłości działania podmiotu gospodarczego.

Tę lukę informacyjną wypełniają obiektywne porównania w przestrzeni, zapewniające właściwą ocenę wyników. Należy badać przedsiębiorstwa o zbliżonej wielkości i należące do tej samej klasy ryzyka. Istotne różnice w charakterze i strukturze ocenianych danych mogą bowiem zniekształcić porównania i wpłynąć na powstanie błędnych wniosków.

Przeprowadzona ocena zewnętrzna pozwala na stwierdzenie, czy analizowane wskaźniki poprawiają się lub pogarszają w mniejszym bądź w większym stopniu niż