P1010103 (6)

I

I

\

a następnie dąb lub buk również cięciami częściowymi- między gnlazd&fffr. z_e względu na około 30-letni okres odnowienia jodły, buk powinien być odnawiany po 10-15 latach od obsiewu jodły, stosując 15-20-letni cząstkowy okres odnowienia, według zaleceń omówionych przy odnawianiu jednogatunkowych buczyri> Cięcia uprzątające przy odnawianiu omawianego drzewostanu jodłowo-bukowe-' go należy wykonać równocześnie dla obu tych gatunków. Całkowity okres odnowienia będzie wówczas równy cząstkowemu okresowi odnowienia jodły. Podobne zalecenia należy przyjąć odnawiając drzewostany j odłowo-dębowe, pamiętając jednak, że cząstkowy okres odnowienia dębu wynosi około 10 lat. Okres odnowienia drzewostanu wyniesie w tym przypadku również około. 30 lat.

Omówione postępowanie odpowiada rębni częściowej wielkopowierzchnio-wej, stosowanej w drzewostanach złożonych z dwu gatunków. Odnowienie jodły w gniazdach zbliża przyjętą metodę do rębni gniazdowej częściowej (która odpowiada w zasadzie rębni Ile, gdy pozostawia się osłonę na gniazdach) (Jaworski 1990), różni się jednak od niej równoczesnym wykonywaniem cięć uprzątających na gniazdach i powierzchni międzygniazdowej.

Dobre rezultaty odnośnie stopnia odnowienia w drzewostanach z panującą jodłą daje rębnia częściowa wielkopowierzchniowa, jednak wyrównana, jednopiętrowa budowa odnowienia nie sprzyja żywotności jodły. Dlatego też w drzewostanach odnawianych rębnią częściową konieczna jest jej modyfikacja. W pierwszej kolejności należy więc zróżnicować intensywność cięć odsłaniających, wykonując cięcia grupowe i gniazdowe, jeżeli pozwoli na to zwarcie drzewostanu i występujące odnowienie. Konsekwentne stosowanie tych cięć, a także poszerzanie gniazd cięciami brzegowymi pozwoli na zróżnicowanie budowy. Wyrów* nany początkowo wysokościowo nalot i podrost jodłowy kształtować się będzie w formie grup i kęp zróżnicowanych wysokościowo.

gotowawczych czy przygotowania gleby.

W drzewostanach jodłowo-sosnowych, w których jodła ataaowLokoło 30%,* z powodzeniem można stosować zmodyfikowaną rębnię gniazdową zupełną (Jaworski 1990), która odpowiada rębni częściowej gniazdowej lid. W kępach jodły wykonujemy cięcia częściowe. W praktyce, z uwagi na bardzo korzystne warun- I ki, jakie jodła znajduje w drzewostanach sosnowych, ograniczają się one tylko do cięć odsłaniających i uprzątających.

W gniazdach, w których zapewniona jest osłona boczna podrostu jodły (w eliotycznych o wielkości 3,5-6,5 ara) (Jaworski 1990) cięcia uprzątające można wykonywać po około 20 latach. W przypadku gniazd większych konieczny gg

Na siedliskach borów mieszanych świeżych i lasów mieszanych świeżych — ^w granicach zasięgu jodły — powinna ona stanowić wartościowy gatunek współ* panujący lub domieszkowy. Uzyskanie odnowienia samosiewnego w drzewo*^, stanach z jej udziałem nie sprawia trudności. Możliwości te niestety nie zawsze są wykorzystywane, a często odnowienia jodły ulegają poważnym szkodom przy pracach zrębowych. Korzystne warunki świetlne i glebowe należy wykorzystanej dla inicjowania odnowienia, które zazwyczaj powstaje bez potrzeby cięć przy- J

■    dłuższy cząstkowy okres odnowienia, około 20-30 lat Po osiągnięciu przez jodłę ■wysokości biologicznego zabezpieczenia, tj. około 1,5 m, wykonujemy cięcia

■    zupełne między gniazdami i wprowadzamy sosnę oraz nie wymagające osłony I gatunki domieszkowe.

W warunkach sprzyjających samosiewowi sosny (np. Wyżyna Małopolska.

■    Pogórze Karpackie), istnieje możliwość odnowienia drzewostanów jodłowo-so-

■    sitowych (udział jodły do około 30%) rębnią nawiązującą do rębni gniazdowej

■    częściowej. Jodłę należy wtedy odnawiać cięciami częściowymi na gniazdach.

■    Po około 25 latach od odnowienia jodły odnawiamy samosiewnie sosnę (cięcia m obsiewne w roku urodzaju nasion — zimą przed obsiewem, w drugim lub

IB trzecim roku po obsiewie cięcie odsłaniające i po następnych 2-3 latach cięcie I uprzątające). Cięcia uprzątające dla jodły i sosny mogą być wykonane I równocześnie. Ogólny okres odnowienia będzie odpowiadał cząstkowemu ■ okresowi odnowienia jodły i wyniesie około 30 lat.

Przy większym udziale jodły (35-45%) konieczne będzie odnawianie jodły I w formie grup i kęp, w miarę potrzeb poszerzanych cięciami brzegowymi, przyj-i mując około 30 letni cząstkowy okres odnowienia. Sosnę odnawiamy cięciami I częściowymi według poznanych wcześniej zasad, między kępami podrostu jodły,

[ po uzyskaniu przez nią wysokości biologicznego zabezpieczenia.

Należy zawsze pamiętać o potrzebie odnowienia gatunków domieszkowych. Przy udziale jodły wynoszącym około 50% i więcej (np. drzewostany so-| snowo jodłowe często z domieszką innych gatunków) należy stosować rębnię ! stopniową gniazdową udoskonaloną.

Odnawianie sztuczne

Wszędzie tam, gdzie jodła została wyparta z jej naturalnych stanowisk, należy wprowadzać ją sztucznie. Siew można stosować z powodzeniem zasadniczo tylko pod osłoną drzewostanu, przygotowując pasy lub talerze. Nasiona jodły dobrze kiełkują i dają udane wschody na glebie mineralnej. Unikać należy wysiewu w surową próchnicę, w przypadku bowiem suchej wiosny siewki giną masowo.

Bardzo dobre rezultaty daje sadzenie, które stosować należy w formie pod-sadzeń, pod osłoną górną drzewostanu lub w małych gniazdach zapewniających osłonę boczną."

Przy sadzeniu należy też wykorzystywać osłonę pniaków, których ochronna rola uwidacznia się w pierwszych latach założenia uprawy dzięki: a) mniejszej liczbie wypadów jodeł posadzonych w rozwidleniach korzeniowych pniaków, w porównaniu z wypadem jodeł posadzonych między pniakami, b) większej średniej wysokości sadzonek rosnących pod osłoną pniaków (średnio o 21% w okresie pierwszych 4-11 lat) w stosunku do jodeł rosnących między pniakami (Puchalski 1959).

Bardzo dobre efekty odnowienia jodły na powierzchni otwartej przytacza Ma-gnuski (1975). Z pełną oceną uzyskanych rezultatów należy jednak poczekać do

Wieku dr7piu/Ao» •mu fl.-łit-T.«wiinnorto h nmim    ^ .---Ł.:_