gość Lx płytki wzorcowej w dowolnym punkcie - odległość punktu pd wierzchni mierniczej (S) od powierzchni płaskiej (F), do której jest przywara płytka przeciwległą powierzchnią mierniczą.
Tablica 2.1
Komplety płytek wzorcowych, wymiary nominalne i ich stopniowanie [1]
Stopniowanie wymiarów |
nominalnych [mm] | |||||||||||||
- |
0,01 |
0,1 |
0,5 |
- |
10 |
25 |
100 | |||||||
Nazwa kompletu |
Liczba płytek |
Wymiary nominalne |
mm] | |||||||||||
1,005 |
1,01 |
1,01 |
1,10 |
0,5 |
10,5 |
10 |
1 |
U |
25 |
10 |
25 |
100 | ||
1,09 |
1,49 |
1,90 |
9,5 |
24,5 |
9 |
24 |
50 |
100 | ||||||
Mały |
47 |
i 1 |
9 |
j - |
9 |
- |
; - |
9 |
14 |
- |
-1 |
4 1 |
- | |
Średni |
76 |
1 |
49 |
' ' - _ | |
19 |
| - |
- |
- |
1 | |||||
Duży |
103 |
1 |
Ife 1 |
49 |
jj |
19 |
29 |
i |
- |
- |
- |
4 |
- |
Rys. 2.2. Płytki wzorcowe
Płytki dzieli się na pięć klas dokładności (00, 0, 1, 2, K). W zależności od klasy dokładności i wymiaru nominalnego określana jest dokładność płytki wzorcowej. Pokładność opisują dwa parametry: odchyłka graniczna długości płytki wzorcowej fL oraz tolerancja złożona równoległości i płaskości płytki Tc. Powyższe parametry są określone na podstawie następujących zależności:
~A = % ~ ^max |
(2.1)3 |
iS = Lx ~ Anin |
(2.2) |
T = L - L c xmax xmin |
(2.3) |
Odchyłki graniczne fL długości płytek wzorcowych i tolerancje złożone Tc równoległości i płaskośd powierzchni pomiarowych (wg PN-83/M-53101)
L |
Klasa dokładności | |||||||||
00 |
0 |
2 |
K | |||||||
/t |
Tc |
fti |
Te |
fi |
K |
A |
Te |
A |
Te | |
[mm] |
im) | |||||||||
SIO |
±0.06 |
0,05 |
±0,12 |
0,10 |
±0,20' |
0.16 |
±0,45 |
0,30 |
±0.20 |
0.05 |
(10, 25) |
±0,07 |
0,05 |
±0,14 |
0,10 |
±0,30 |
0,16 |
±0,60 |
0,30 |
±0,30 |
0.05 |
(25, 50) |
±0,10 |
0,06 |
±0,20 |
0,10 |
±0,40 |
0,18 |
±0,80 |
0,30 |
±0.40 |
0.06 |
(50, 75) |
±0,12 |
0,06 |
±0,25 |
0,12 |
±0,50 |
0,18 |
±1,00 |
0,35 |
±0,50 |
0,06 | |
(75, 100) |
±0,14 |
0,07 |
±0,30 |
0,12 |
±0,60 |
0,20 |
±1,20 |
0,35 |
±0.60 |
0.07 1 |
Składanie stosu płytek wzorcowych
Przed przystąpieniem do pomiaru należy powierzchnie miernicze płytki przemyć w benzynie ekstrakcyjnej i przetrzeć czystą szmatką flanelową oraz irchą.
Przed przystąpieniem do składania stosu należy określić wymiar nominalny, a następnie z kompletu dobrać odpowiednią liczbę płytek, tak aby suma wymiarów płytek równała się sprawdzanemu wymiarowi nominalnemu. Najpierw dobiera się płytki małe, z końcówkami wymiarów w mikrometrach, setnych lub dziesiątych częściach milimetra, a następnie płytki o wymiarach większych. Celem uzyskania jak największej dokładności, stosy płytek należy składać z możliwie najmniejszej liczby elementów.
Łączenie płytek w stos polega na nasuwaniu ich na siebie powierzchniami mierniczymi pod lekkim naciskiem, lub przez złożenie środkami powierzchni mierniczych i wykonanie pod naciskiem obrotu o 90°. Cienkie płytki należy umieszczać między grubszymi, co zabezpiecza je przed odkształceniem.
Płytki o dużych wymiarach (L > 100 mm) powinny być podparte w tzw. punktach Airy’ego, dzięki czemu powierzchnie miernicze zachowują względem siebie dobrą równoległość, a skrócenie płytki jest nieznaczne. Na dużych płytkach punkty Airy’ego są zaznaczone kreskami.
Przy prawidłowo złożonym stosie siła łącząca płytki przekracza czasami 4 MN/m2, dlatego przywartych do siebie płytek nie należy rozrywać, lecz zsuwać jedną z drugiej.
W czasie pomiaru należy zwrócić uwagę, aby nie obijać płytek o siebie, nie strącić ich na podłogę, należy unikać chwytania bezpośrednio ręką za
17