P1080169 resize

gładzone były zdobiono pasmem poziomych żłobków, podobnie juk no-czynią jajowate z Wolcikowa koło Szczecina z V okresu opoki brązu* 1 Praa tym fragment pochodzący z wykopu J/67 z Jamy 2/08 był zdobiony pasmem lekko ukośnych żłobków.

Naczynia Jajowate znaleziono w wykopie 1/67 w warstwie XX fryc. 1 1.4,5-<) i w jamach 1/68 fryc. 1.7, l ~2) om 2/68 fryc. J.8, 5); w wykopie 1/7*3 _w warstwie XX (ryc. 1.9,1,3,8) oraz w jamach 1 ł 2/73; w wykopło 273 (ryc. 1.12,1) a także w wykopie 1/74 (por. tablica nr 1.3).

Naczynia jajowate wykonywano z taśm posiadających 2—4 cm szerokości (węższe u neczyó wygładzonych). Prawie 54% naczyń zachowało widoczne ślady zlepię A, co nie świadczy zbyt dobrze o staranności formowania ścianek. Braki w tym zakresie częściowo tylko pokrywało staranno gładzenie wewnętrznej powierzchni naczyń. Do wyrobu naczyń utywano wyłącznie gliny z domieszką ecbudzającą, głównie w postaci tłuczonego kamienia, rzadziej piasku, łub obydwa rodzaje Jednocześnie. W wykopie 1/74 domieszkę plasku o granulacji do 0,08 cm zawierało zaledwie 2,1% naczyń i to przeważnie okazy o wygładzonej powierzchni z warstwy XX. Domieszkę o granulacji 0,03—0,1 cm dodono do 33,1% naczyń, 0,1—0.3 cm spotykamy u 53,8% a powyżej 0,3 cm zaledwie u 11,7%. Warto tu dodać, że w warstwie XX w wykopie 1/67 wszystkie naczynia Jajowate o wygładzonej powierzchni budowano tylko z gliny zawierającej wyłącznie domieszkę piasku. Do naczyń największych, obmazywanych dodawano niemal wyłącznie domieszkę najgrubszą.

Barwa przełomów naczyń może mieć związek z Ich wypaleniom. Większość badanych okazów — 60% — ma przełomy jednobarwne, 23% dwu barwne, 11% trójbarwne a 3,6% nieokreślone.

Barwa powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych była zróżnicowana. Barwę czarną posiadało 12,4% naczyń, brązową lub ceglastą 32,4% a różnobarwnych było ai 55,2% egzemplarzy. Należy dodać, że 17,1% naczyń wygładzonych było specjalnie czernionych. Ich powierzchnia lśni i Jest w wysokim stopniu wypolerowana.

Ponad Vi ścianek posiadało grubości mieszczące się w granicach 0,6— —0.9 cm, co Jest typowe również dla innych typów naczyń.

Naczynia Jajowate są w kulturze łużyckiej powszechne od IV okresu epoki brązu aż po środkowy okres lateński.³¹ Jedynie okazy z guzkami poniżej wylewu są odnoszone do okresu halsztackiego.³¹

■ J. KelnmU, Kultura łużycka na Pomorzu, op. CtL, t. 117. ryc. N,l

" y Kostriewskl, Kultura łużycka na Pomorzu, op. alt., i. 117 oraz zestawienie

i śi«

'•^v " E. CaoUJwy, Wyniki bada* na osadzie kultury lużllCktaJ W Słblfile, polo. Ka* ■ mirt, „Materiały Zatńodfłło-Pwnorskle’’. i VI. IMS, 57, ryc. 7; tegoż. Wyniki ^^■RMsfkMyoh śedeA raiuukowych aa Wzpórzu Wisielców io Wolinie to 1990 r., I dKstorlaly Zachodnio-Pomorskie", t. VII. INI. s. MŚ, E. Cnotliwy, B. Regon, Wyniki

i. Naczyniu banku ta

Nic mniej liczną grupę niż naczynia jajowate tworzą formy baniaste — ogółem 146 egzemplarzy prawie wyłącznie o powierzchni zewnętrznej obmazywnnej lub silnie schropowoconej. ’/• wzlgędu na ukształtowanie partii brzegowej wyróżniliśmy cztery odmiany: a) naczynia z krótkimi brzegami wychylonymi no zewnątrz, czasem prawie prostymi, b) naczynia z brzegami zgrubiałymi na zewnątrz, z zaokrąglonymi wylewami, c) naczynia z brzegami zgrubiałymi na zewnątrz z wylewem kanciastym o przekroju prostokątnym, d) naczynia baniaste z brzegiem Klinie zagiętym do środka.

Naczynia odmiany „u" aą najliczniejsze (ponad 00%). Znaleziono Je w wykopie 1/67 w warstwie XX (ryc. 1.4,1 i 1.5,1) i w Jamach 1—3/68 (ryc. 1.8,8); w wykopie 1/73 w warstwie XX oraz w wykopie 1/74 (por. (oblica 1.3). Były to naczynia o bardzo zróżnicowanych średnicach wylewów wahających się w granicach 26—52 cm, przy czym największą grupę tworzyły okazy o wyłowach 30—40 cm (ryc. 1.20,1,6). Naczynia o największych średnicach wylewów wystąpiły wyłącznie w starszym poziomie oaodniczym w wykopie 1/74 (ryc. 1.20,8). Dwa naczynia były zaopatrzone w ucha (zapewne dwa) a cztery w charakterystyczne guzki umieszczone poniżej wylewu (ryc. MO, 315 oraz 1.27,2).

Wyrabiano Je głównie z gliny zawierającej domieszkę zróżnicowaną pod względem granulacji. Formowano z niej szerokie taśmy zlepiane starannie przez zgniatanie styków. Zloplanlo z taśm było wykonywane dokładnie (zapewne ze względu na wielkość naczyń), tak że zaledwie 47,8% ułamków zachowało odpowiednie ślady. Domieszkę o granulacji 0,03— —0,1 cm zawierało 18,3% ułamków; 0,1—0,3 cm spotykamy u 61,7% skorup a ziarna najgrubsze — ponad 0.3 cm — u 20%. U 30.4% okazów stwierdziliśmy przełomy Jednobarwne, pozostałe moją przełomy dwu-(23,6%) i trójbarwne (17,4%). Jeśli chodzi o zabarwienie powierzchni, ta 68,7% stanowią różnobarwne. 28.7% brązowe i ccglaste, u tylko 2,8% czarne (tablica nr 1.3),

Naczynia odmian „b, c, d" spotykane są Jedynie sporadycznie. Jeden okaz naczynia baniastego odmiany „b" znaleziono w wykopie 1/73 w warstwie XX (ryc. 1.9,2) a H w wykopie 1/74 po 4 w warstwie XXa (ryc. 1.19,3) i XX (ryc. 127,7). Naczynia odmiany „o“ znaleziono w wykopią 1/74 w Jamie nr 2/74 (ryc. 123,7) I w warstwie XXn (ryc. 120.9). Naczynia odmiany „d są również niezmiernie rzadkie. Wydobyto Je pojedyn-hadaA archcnloolcznyeh na stanowisku nr 2 to Szczecinko w um je wódzi wl# kosznllA-ifclm, „Materiały Zachodniopomorskie", t XVI, 1970, i, 431 n- W tym samym ranie także w Wlelkopołace, por, T. Malinowski. Osadnictwo kultury łużyckie) wrasnrj epoki żelazne) w Słupcy, „Ponieś Archaeologlcl Póinanloiuos", 1088, ■ Zft. ryc, I4-, 1—2n.

*9