P1350678

Polityka płac staje się bardziej przejrzysta, merytorycznie uzasadniona i łatwiej** w praktycznym rozwiązywaniu, gdy na podstawie wiedzy o uwarunkowaniach ^ wnętrznych i zewnętrznych zakład opracowuje odpowiednie narzędzia służące do le* kształtowania. Podstawowy zespół narzędzi cechujących się małą zmiennością r%. wiązań w dłuższym okresie powinien stanowić składowe zakładowych regulacji prawnych dotyczących systemu wynagradzania. Wszystkie inne, ze względu na ich zmienność w czasie, nie mieszczące się w obszarze systemu wynagrodzenia, jak pfo. nowanie i analiza efektywności płac, formy i metody podwyższania płac, oceny mo. tywacyjności stosowanych rozwiązań płacowych i zadowolenia z nich pracowników wymagają opracowywania oddzielnych instrumentów.

Znajomość problematyki polityki płac w polskich przedsiębiorstwach wydaje się niewystarczająca. Bardzo często brak jest obiektywnego powiązania pracy i jej wyników z płacą (co ukazują między innymi badania autorki), planowania płac, analizy efektywności płac i rozwiązywania w niekonfliktowy sposób podwyżek płac. Można zadać pytanie, czy idealna polityka płac jest możliwa. Nawet gdy tak nie jest, należy do tego dążyć, mając na celu satysfakcję i zadowolenie pracowników, pełną realizację zadań firmy i racjonalizację kosztów pracy.

Mając na uwadze potrzebę kształtowania we właściwy sposób polityki płac, sformułowano następujące tezy badawcze dla niniejszej pracy:

1.    Niewystarczającymi i niepełnymi narzędziami polityki płac stosowanymi w poi-skich firmach są regulaminy wynagradzania i układy zbiorowe pracy. Nie określają one wyraziście zasad i niezbędnych instrumentów polityki plac, co sprawia, że motywacja ekonomiczna jest dla pracowników mało konkretna i niewystarczająco zrozumiała, a w praktyce cechuje ją uznaniowość.

2.    W polskim piśmiennictwie brak jest uogólnień dotyczących polityki płac, a w szczególności uwarunkowań, przedmiotu i całościowego ujęcia instrumentów polityki płac, które byłyby pomocne w praktycznym rozwiązywaniu problemów.

Z przedstawionych tez wynikają dwa związane ze sobą cele:

a)    przeprowadzenie badań dotyczących zasad i instrumentów wykorzystywanych do kształtowania polityki płac i dokonanie ich oceny,

b)    próba dokonania uogólnień teoretycznych uwzględniających w sposób całościowy kształtowanie polityki plac - na podstawie przeprowadzonych badań i doświadczeń w praktycznym rozwiązywaniu problemów.

Ze względu na powyższe cele ważne jest wykonanie następujących zadań:

•    zdefiniowanie polityki płac, systemu wynagrodzeń i strategii płac,

•    zdefiniowanie, usystematyzowanie i rozważenie uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych polityki plac,

•    identyfikacja i omówienie źródeł informacji o płacach,

•    przeprowadzenie analizy dotyczącej najważniejszych strategii firmy i określenie dla nich niezbędnych strategii personalnych i strategii plac,

•    dokonanie klasyfikacji i opisu innowacyjnych strategii plac,

•    zapoznanie się z obowiązującymi w badanych przedsiębiorstwach systemami wynagrodzeń i polityki plac,

•    opracowanie podstawowych (zamieszczonych w pracy) i pomocniczych zestawień tabelarycznych pozwalających na ujęcie i uporządkowanie wielowątkowych danych dotyczących systemów wynagradzania i polityki płac w badanych przedsiębiorstwach,

•    zestawienie wyników badań i ocena stosowanych instrumentów polityki płac w badanych firmach,

•    opracowanie niektórych instrumentów polityki płac, w tym formuł planowania płac i narzędzi do kształtowania podwyżek płac oraz omówienie instrumentów badania efektywności płac.

Niniejsza praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym zdefiniowano politykę i funkcje płac, dokonano identyfikacji czynników wewnętrznych i zewnętrznych, mających wpływ na politykę płac w firmie, oraz omówiono bardziej szczegółowo najważniejsze z nich. Scharakteryzowano najczęściej stosowane strategie firmy i określono dla tych strategii niezbędne strategie personalne i placowe.

Rozdział drugi został poświęcony przedstawieniu podstawowych instrumentów polityki płac. Omówiono przede wszystkim formę prawną systemu wynagradzania, strukturę klasycznego systemu wynagradzania i instrumenty wy korzystywane do jego tworzenia. Zidentyfikowano, dokonano klasyfikacji i scharakteryzowano innowacyjne strategie płac oraz przeprowadzono analizę dotyczącą możliwości ich stosowania w firmie. Opracowano i omówiono metody planowania płac oraz omówiono rodzaje funduszy płac, kierunki wydatkowania środków na płace i instrumenty do pomiaru efektywności płac.

Rozdział trzeci zawiera analizę i ocenę polityki plac w badanych fumach. W ujęciu tabelarycznym i opisowym przedstawiono przedmiot badań oraz zaprezentowano ważne zjawiska z szerokich wyników badań. W szczególności analizie poddano formę prawną systemów wy nagrodzeń, sposoby wartościowania i taryfikacji pracy, stosowane formy płac, strukturę płacy i sposoby ustalania najważniejszych składników płac, rodzaje tworzonych funduszy płac, w tym premiowania, politykę podwyżek plac oraz zasady zaszeregowania i awansowania pracowników.

Rozdział czwarty dotyczy kształtowania podwyżek płac. Omówiono cele i rodzaje podwyżek, określono kryteria podwyżek płac, opracowano metody ustalania i wprowadzania podwyżek płac. Przeprowadzono studium badawcze dotyczące polityki wzrostu płac w świetle wymagań ustawy o negocjacyjnym kształtowaniu wynagrodzeń u przedsiębiorców.

Żywię nadzieję, że książka ta posłuży praktykom i studentom oraz badaczom do zgłębienia tak ważnego problemu, jakim jest właściwa polityka płac.