P3109057

I ■ ncjooMbttgo przygotowania produkcji i ustalenia optymalnego planu produkt -----cyjoego;    / m

• dla oceny prawidłowości gospodarki urządzeniami produkcyjnymi i są mieniBB racjonalnego wykorzystania ich zdolności produkcyjnej.

Zdoiiytó produkcyjna jest to maksymalna wielkość produkcji, jaką może wykonać dany obiekt produkcyjny w określonym czasie i w istniejących warunkach techniczno-organizacyjnych. Obiektem, dla którego oblicza się zdolność produkcyjną, może być gniazdo produkcyjne, oddział lub wydział produkcyjny, zakład lub całe I przedsiębiorstwo.

Normowanie surowców i materiałów polega na ustalaniu norm zużycia i norm | zapasów, co zostało już omówione.

Normowanie pracy łódzkiej oznacza określenie wielkości zadań wyznaczonych I pracownikom do wykonania w danych warunkach. Podstawowymi rodzajami norm I są norma czasu i norma ilościowa.

Norma czasu (norma pracochłonności) określa czas potrzebny na wykonanie wydzielonego zadania produkcyjnego i jest wyrażana jako stosunek czasu do jednostki wyrobu, np. 12 min/szt., co oznacza, że jednostkę wyrobu robotnik powinien wykonać w ciągu 12 minut.

Norma ilościowa, zwana również normą wyrobu lub normą wydajności, oznacza ilość produktów wyrażoną w jednostkach naturalnych (w kg. szt. itp.) wyznaczoną I do wykonania w określonym czasie, np. w godzinie, na zmianę roboczą. Określenie 5 Bh oznacza, że w ciągu jednej godziny robotnik powinien wykonać pięć wyrobów Zachodzi współzależność między normą czasu a normą ilościową. Norma jednego rodzaju jest odwrotnością normy drugiego rodzaju, co można wyrazić następująco:

N, - norma ilościowa.

N_c - norma czasu.

T - jednostka czasu.

Przyjmując podane już wielkości dla N_c = 12 min/szt.. jako jednostkę czasu (7) jedną godzinę (ściślej 60 minut, gdyż norma czasu jest określona w minutach), a dla W I 5 szL/h, otrzymujemy:

^M=£ ⁼ n^=5szt*/^h

N_c « ^ = y = 12 min/szt.

Oprócz podstawowych norm (czasu, ilości) w praktyce stosuje się również nor-B^Bjl i normy obsady. Norma obsługi określa liczbę maszyn lub urządzeń, którą powinien obsługiwać jeden pracownik lub zespół pracowników. Norma obsługi może na przykład określać, że konserwację 10 maszyn przeprowadza 2 mechaników lub i krosna obsługuje I robotnik.

Norma obsady, zwana również normą zatrudnienia, określa wielkość zespołu pracowników tworzącego jedną obsadę przydzieloną na stale do określonego stanowiska pracy lub określonego urządzenia. Normą obsady jest na przykład liczba Ifl botników przydzielonych do obsługi jednego miou parowego (I kowal. I pomocaifc kowala i I sternik).

W ustalaniu norm należy przestrzegać generalnej zasady, ze norma powinna być ustalana na takim poziomie, który gwarantuje właściwą wydajność pracy w konkretnych warunkach produkcyjnych, a więc powinno się uwzględniać osiągnięty poziom techniki i organizacji pracy. Skoro normy powinny być ustalone na miarę możliwości. to nie mogą być stałe i niezmienne. Należy wobec tego przeprowadzać aktualizację norm odpowiednio do zmian, które wpływają na wzrost wydajności pracy a zachodzą w technice, technologii i organizacji pracy. Samo przekroczenie normy nie stanowi jeszcze podstawy do jej zmiany, jeżeli przekroczenie to jest wynikiem zwiększonego osobistego wkładu pracy pracownika lub jego sprawności zawodowej.

Należy również zwrócić uwagę na zakres i warunki stosowania norm pracy. Normy czasu lub normy ilościowe należy ustalać dla wszystkich prac wymiernych.

W razie niemożności określenia bezpośredniej, wymiernej zależności między nakładem pracy a wynikami pracy w postaci wyrobów, należy ustalać normy obsługi lub obsady. Normami pracy należy posługiwać się w organizowaniu pracy, planowaniu produkcji, ocenie wydajności pracy oraz wykorzystywać je jako podstawę ustalania i wynagrodzenia.

7.2.7. Techniczne i organizacyjne przygotowanie produkcji

Na przebieg procesu produkcyjnego i jego efektywność zasadniczy wpływ wywierają działania przygotowawcze poprzedzające uruchomienie produkcji, nazywane procesem przygotowania produkcji (rys. 19). Proces ten składa się z przygotowania technicznego produkcji oraz z przygotowania organizacyjnego (operatywnego) produkcji.

Przygotowanie techniczne polega na opracowaniu dokumentacji konstrafajl wyrobu i procesu technologicznego potrzebnych do podjęcia produkcji nowych B ulepszonych wyrobów. Przygotowanie techniczne obejmuje przygotowanie konstrukcyjne i przygotowanie technologiczne.

W ramach przygotowania konstrukcyjnego ustala się charakterystykę wyrobu, jego cechy i parametry, sporządza się opis sposobu wykonania wyrobu, dokumentację podstawową obejmującą rysunki oraz opis technicznych warunków odbioru i eksploatacji wyrobu, a w niektórych wypadkach wykonuje się model lub prototyp wyrobu. Przygotowanie konstrukcyjne produkcji jest poprzedzane badaniami,;ttj|B których ustala się celowość podejmowania produkcji danego wyrobu, określi saę przyszłe zapotrzebowanie na ten wyrób, ocenia efektywność ckonomMlfl^B z punktu widzenia producenta i odbiorcy.

Opracowanie konstrukcyjne nowych wyrobów może być opar* M mpMfph snych badań, kopiowaniu obcych wzorów łub tez ni zakupie licencji. IM mchodm