P4160104

KOŚCIOŁY BAZYLIKOWE W MIASTACH ŚLĄSKICH 999

20. Lubiąż, kościół klasztorny cystersów. Aksonometria

W takiej postaci pojawiły się również w śląskim budownictwie ok_JJL350 r.

W konkluzji możemy powiedzieć, iż trzy generacje śląskich budowniczych, które stopniowo wypracowywały model miejscowej bazyliki, pozostawały przez cały czas w kontakcie z twórczością mistrzów czeskich. Gdy jednak budowniczowie kościoła lubiąskiego i twórcy pierwszych bazylikowych far śląskich (kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu i św. Piotra i Pawła w Legnicy) właściwie wyłącznie kopiowali wzory czeskie, trzecia .generacja śląskich architektów brała stamtąd już tylko niektóre szczegóły, które z kolei samodzielnie przystosowywała do modelu ze Zlatej Koruny.

Jednakże te poszczególne formy nie były przejmowane z budowli, które określały ok. 1350 r. nowatorskie poszukiwania czeskich architektów. Śląscy budowniczowie jakby nie dostrzegli koncepcji artystycznych, które były przejawem tamtejszej samodzielnej drogi dochodzenia do odrębnego stylu regionalnego; nie zauważyli poszukiwań twórczych warsztatu Piotra Parlera²¹. Ich uwagę przyciągały dzieła, które należały w tamtym środowisku do nurtu przeszłości: AJwr^^rmejsMe, w których dźwięczały echa starych, „postromańskich” wzorów. Ale~i te budowle różnią się -— i to w sposób istotny, w podstawowych założeniach — od far śląskich. Czternastowieczne kościoły praskie (fary św. Haśtala, św. Stefana) oraz inne czeskie bazyliki (w Nepomuku, Nymburku, Ćesla-viu, Slanach, Chrudinie i in.) nie posiadają bowiem z zasady klasycznie gotyckich proporcji, a płaszcz ich wnętrz nie ma tego odmaterializowa-nego charakteru jak na Śląsku. W budowlach tych występuje wiele form %