P1120768 resize

r

A

\

1

s,

sre

•ii

W

Ryt . 9 Oś

c-pofc«łfttc w lijiiiacjcpacbryB.oŁolo 1600-1400 lat pjic.. uk*nin» * n«lr\rai    • Renu * pńłwy^m Jutlandzkim i Skandynawskim

•r-** A. SkcfTMtt na podstawie /nolc/isk giuUwyction* ■ Opteaian) i wpU. Wg A. Sherrana < I993a. ryc. 9)

RJ Łtu ■ der —4— B«nwn m.aw 1600-1400 v (Tir-dic d« n*iot    ■■ dem Ocfeici f»nchcn den I Wn I Jhc und Rhem m.t

Noede* und Italicn n Siklcn vcranschaulichi. rekonstnnert _rf]nig u li «o»k der Vcr»>rcrtung von dmkioWłichen Schwcit- und Nadrłtypen Nach A Sherran < 1993*. Abb. 9>

Ryc. 10. S/lab komunikacyjne łączące *jbctca Babsku ze Srodfkmnomorfcm u wfa> itu epoki brązu i na początku epoki zdazi. Wg A. Shemoa (I991a, ijc. 9;

Abb. 10. V ert.chf\»cge. dic Jic OsbccKusic mu dem Mioelmeer gegeu EnJe der Brotue/etl uaJ am Anfang der Ei<en/eit \crbuxJcn >Vach A. Starań (I99ł>, Abb. 9)

tein daleksiężnej. wielokierunkowej wymiany, i chociaż jej skala i kuJiurołwór* cza rola były znacznie skromniejsze niż podobne zjawiska związane z dystrybucją metali w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, to potwierdzają one jego szczególne znaczenie, a także ważne już wówczas związki terenów położonych na północ od Karpat z szeroko rozumianym Południem (Lech 1987; Shcnatt 1987). W eneolicie do krzemienia dołączyła miedź, której symbolika u ludów pierwotnych jest niezwykłe bogata, a dalekosiężna wymiana (m.in. bałtyckiego bursztynu), niewątpliwie także o cechach symbolicznych, nabrała w związku z tym większego znaczenia kulturowego (Sherrałt 1976; 1993a, s. 10-18; Harding 1999, s. 152; por. Levi-Strauss 1985). Jeżeli na terenach na północ od Karpat i Sudetów oraz obszarach sąsiednich symbolika krzemienia i errauni nie była znana już wcześniejszym wspólnotom rolniczym to mogła dotrzeć tu wraz z zespołem wierzeń - ideologią, towarzyszącą rozprzestrzenianiu się ciałopalenia szlakami komunikacyjnymi wiążącymi tę część Europy z Południem, znajdującym się w kręgu odzialywań cywilizacji miejskiej Starożytnego Wschodu (Ryc. 9) i funkcjonującymi jeszcze intensywniej w późnej epoce brązu

307