pr4

r/,u również warunki organizacyjne do doMlwmah m i nmm|rlnosci i nawyków. IV/.y jej pomocy jest możliwa także kontrola i ni cmi nr ma

Forma obwodowa (obwód ćwiczebny) Mo..na ją zdefiniować, jako wyznaczenie na pewnej przestrzeni zamkniętego obwodu złożonego z kilku stanowisk ćwiczebnych, na których uczeń kolejno wykonuje wyznaczone zada nia ruchowe, określoną ilość razy lub w określonym czasie, mając z góry wyznaczoną długość przerwy na przemieszczanie się i odpoczynek.

Cechami charkterystycznymi dla obwodu ćwiczebnego są:

przydzielenie uczniów do każdego stanowiska przed rozpoczęciem ćwi czeń na obwodzie,

—    rozpoczęcie ćwiczeń na sygnał i wykonywanie ich jednocześnie prze/, wszystkich uczniów w każdym zespole,

—    zakończenie ćwiczenia na sygnał, lub po wykonaniu określonej liczby powtórzeń,

—    przeznaczenie przerwy odpoczynkowej na przejście do kolejnego stano wiska i przygotowanie się do podjęcia na nim następnego ćwiczenia,

—    całkowite pokonanie obwodu następuje w momencie, kiedy uczniowir znajdą się na stanowisku, od którego rozpoczynali ćwiczenia.

A oto kilka zaleceń organizacyjno-metodycznych, które przestrzegane po /.walają na poprawne przeprowadzenie zajęć w tej formie:

na jednym stanowisku powinno się znajdować do sześciu ćwiczących, należy podzielić klasę w ten sposób, aby grupy na poszczególnych stanowiskach były zbliżone pod względem sprawnościowym, dokładnie określić czas ćwiczenia lub liczbę powtórzeń oraz czas prze rwy,

objaśnienia ćwiczeń połączyć z pokazem.

Obwód ćwiczebny pozwala na różnorakie możliwości dozowania obciążeń i stopniowania trudności. C. Malczyk [57] widzi następujące możliwości w tym względzie:

—    zwiększenie liczby powtórzeń ćwiczenia,

—    skrócenie przerw między ćwiczeniami na poszczególnych stanowi skach,

—    zwiększenie całego obwodu,

—    dodatkowe obciążenie ciężarami,

— zwiększenie intensywności pojedynczego ćwiczenia,

utrudnianie warunków wykonania ćwiczenia, na przykład podniesie nie wysokości poprzeczki lub przyrządu, zwiększenie odległości pr/.v rzutach i biegach, stworzenie równi pochyłej, dodanie podskoków prz\ odpowiednich ćwiczeniach.

Wydaje się, że ważną sprawą jest określenie optymalnej liczby powtórzeń danego ćwiczenia dla ucznia podejmującego wysiłek na lekcji. W dostępne i literaturze stwierdza się, że takie obciążenie waha się w granicach 6—8 powie

I-Ii) rv.rń |f)7| lul) ii>ilulu m; ii-i ftO‘ i 60% maksymalnych możliwości ucznia, które wyznacza się w |><»ninci liczby prawidłowo wykonanych powtórzeni w ciągu Jednej minuty 11021

Formę obwodową stosuje się głównie podczas kształtowania zdolności molo ryczny eh.

Forma małych obwodów ćwiczebnych. Jest to forma opracowana i '•vstandaryzowana w Zakładzie Metodyki Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Charakteryzując tę formę oddajemy głos autorom. „Metoda małego obwodu składa się z 3—4 obwodów. Strukturę jednego obwodu stanowią 3—4 czynności ruchowe, kształtowane według zasady od ćwiczenia prostego do coraz i l udniejszego. Ostatnie ogniwo — to konkretne zadanie dydaktyczne. Należy ;item przyjąć, że ogniwa na przykład od 1—3, w każdym obwodzie, stanowią - ynności ruchowe będące wszechstronnym przygotowaniem organizmu do •.adania w ogniwie ostatnim danego obwodu” [31] . Na jednym spośród utworzonych obwodów uczniowie wykonują zadanie dydaktyczne główne, którego nauczanie było celem lekcji w zakresie umiejętności. Pozostałe 2—3 ćwiczenia w ivm małym obwodzie stanowią ciąg metodyczny zadania głównego. Na pozo-lałych obwodach realizowane są zadania dydaktyczne dodatkowe według podobnej struktury.

Na małych obwodach „mogą być wykonywane zarówno zadania o chara-I.lorze poznawczym, polegające głównie na wyuczeniu lub doskonaleniu czynności ruchowych z zakresu różnych form aktywności ruchowej oraz zadania o i harakterze kształcącym ukierunkowane na rozwój i kształtowanie sprawno-iri motorycznej ucznia” [8],

Przechodzenie od ćwiczenia do ćwiczenia na poszczególnych obwodach może odbywać się na sygnał, pod warunkiem, że w poszczególnych obwodach będzie tyle samo zadań do zrealizowania, lub uczniowie będą sami sobie t <-gulowali tempo.

Wydaje się, że taka forma prowadzenia zajęć jest godna polecenia ze w zględu na możliwość wszechstronnego zastosowania. Jednak zdaniem auto-inw przeprowadzenie w ten sposób lekcji wymaga od nauczyciela dużych i lotności organizatorskich i sporego doświadczenia, jak również pełnej współ-pracy ze strony uczniów. Stosowanie jej, zwłaszcza w zespołowych grach spor-i owych na małej sali gimnastycznej (10x20 m), w które wyposażona jest wię-I ./.ość szkół w Polsce, będzie przysparzało dużych trudności łub będzie niemo-liwe. Dopiero odpowiednie warunki prowadzenia zajęć z kultury fizycznej mogą przyczynić się do szerszego wykorzystania zalet formy małych obwodów.

Forma indywidualna. Jest to forma diametralnie różna od frontalnego przeprowadzania zajęć. Uczniowie posiadają swobodę i ćwiczą według własne-<> pomysłu na przykład, nauczyciel proponuje 5 minut dowolnych ćwiczeń lub rozgrzewce dyktuje tylko grupę mięśni, która w danej chwili powinna praco-mić, natomiast konkretne ćwiczenie wybiera uczeń. Forma ta jest nierozerwal

ni