SAM)35

Zaburzenia nastroju (afektywne)

•    Co należy powiedzieć pacjentowi o dalszym rokowaniu po j₆₍j

epizodzie manii?    ^ |

•    Jaki jest związek między cyklotymią a zaburzeniem afektywrw 1 biegunowym?

Zalecane piśmiennictwo

Anderson Iii, Edwuds J.G. (2001), Guidelines for dwie* of ełtctwe serotown mtpukt» depresswt illness, Adrances in Psychiatrie Treatment 7:17-180.

Clark A. (2001), Proposed treatment for adolescent psychosis. 2: Bipolar illness, Advances in Psychiatrie Treatment 7:143—149.

Keck P. (2002), Clinical management of bip₍i_Q URL: http://www.medscape.com.viewp_roe^ⁱ\ MacHale S. (2002) Managing depression m phy^¹^ illness, Advances in Psychiatrie Treatment 8:29; Porter R., Linsley K., Ferrier N. (2001), Treatnie_#r ^ storn depression - non-pharmacological asp_tcls' Advances in Psychiatrie Treatment 7:117-124.

I

rjrz .

psychotyczne:

schizofrenia

V^śr6d zaburzeń psychotycznych najważniej-jxe są: schizofrenia, zaburzenie urojeniowe, zaburzenie schizoafektywne oraz ostre i przemijające psychozy. W tym rozdziale zostanie omówiona schizofrenia - najczęstsze i najsze-fzej badane zaburzenie w tej grupie.

E

Historia

Koncepcje zaburzenia określanego obecnie jako schizofrenia wykrystalizowały się pod koniec XIX wieku i rozwijały się przez cały następny wiek. Ważne punkty zwrotne w rozwoju pojęcia schizofrenii to:

•    1893: Emil Kraepelin oddzielił psychozy afektywne (np. mania) od nieafektywnych; wprowadził termin dementia praecooc

(iotępienie wczesne) na oznaczenie zmian klinicznych przypominających główne postacie schizofrenii.

•    1911: Eugen Bleuler jest twórcą pojęcia .schizofrenia” („rozszczepienie psychiki”); jego opis choroby kładzie nacisk przede wszystkim na zaburzenia myślenia i objawy

I negatywne, w mniejszym stopniu na obja-| wy pozytywne.

I • 1959: Kurt Schneider zdefiniował objawy I pierwszorzędowe schizofrenii, obecnie skła-I dające się na kryteria diagnostyczne (a)—(d)

I w klasyfikacji ICD-10 (ryc. 4.5 i 4.6).

I* 1970 do dzisiaj: główne międzynarodowe I systemy klasyfikacyjne dalej opracowują I kryteria diagnostyczne. Główna różnL-I ca między ICD-10 a- DSM.-I V polega na I tym, że ta druga klasyfikacja wymaga I 6-miesięcznego okresu utrzymywania się I objawów i kładzie większy nacisk na za-I burzenie funkcjonowania społecznego lub I zawodowego.

Epidemiologia

•    Zachorowalność wynosi 5—50/100 000 osób w ciągu roku.

•    Rozpowszechnienie zmienia się w zależności od rejonu geograficznego, ale przeciętnie wynosi około 1%.

•    Ryzyko zachorowania w ciągu życia wynosi około 1% (zob. ryc. 14.1).

•    Zachorowanie następuje zwykle między późnym okresem młodzieńczym a połową czwartej dekady życia. Kobiety zachorowu-ją później niż mężczyźni: 18.—25. rok życia; kobiety: 25.-35. rok życia.

•    Zapadalność wśród mężczyzn jest nieco wyższa niż wśród kobiet (porównanie sprawia trudności ze względu na różnice wieku, w którym ujawnia się choroba).

•    Rozpowszechnienie jest większe w grupach o niższym statusie społeczno-ekonomicznym. Próbują to wyjaśnić teoria społecznego dryfu (zaburzenia funkcjonowania spowodowane schizofrenią prowadzą do przesuwania się osób chorych do grup o niższym statusie społeczno-ekonomicznym) oraz teorią społecznego rozsadnikafzrudne warunki społeczno-ekonomiczne odgrywają rolę w rozwoju schizofrenii).

•    Podobnie rozpowszechnienie w ośrodkach miejskich jest większe niż na obszarach wiejskich. Do tego również znajdują zastosowanie teorie społecznego dryfu i rozsad-nika.

•    Wskaźniki zapadalności są wyższe wśród imigrantów (w Wielkiej Brytanii szczególnie wśród ludności pochodzącej z Karaibów).

Etiologia

Etiologia schizofrenii łączy złożone wzajemne zależności między czynnikami biologicznymi i środowiskowymi.

125