Scan0083 (10)

nauką własną w szkołach wyższych. Studenci ci tak byli zajęci opowiadaniem dowcipów, dzieleniem się wrażeniami urlopowymi oraz oglądaniem wykonanych na urlopie zdjęć, że nie korzystali nawet z przerw przewidzianych w czasie nauki własnej. Dlatego tęż po drugiej przerwie (tj. o godz. 18,25) studenci R. J., W. L., K. P., T. N. i S. W. zrezygnowali z dalszego przebywania w audytorium nr 2. Udali się do swoich pomieszczeń mieszkalnych, aby tam indywidualnie w ciszy zająć się studiowaniem określonych treści kształcenia. Natomiast wszyscy pozostali słuchacze w ciągu trzeciej godziny zajęć (godz. 18,25 - 19,10) kontynuowali rozmowę dotyczącą pobytu na urlopie, grali w karty lub spali. Należy dodać, że w dniu tym nikt z przełożonych danej grupy dziekańskiej nie kontrolował przebiegu obo-, wiązkowej nauki własnej.

Z tego wynika, że na skutek wielu negatywnych czynności studentów analizowanej grupy dziekańskiej powstała długotrwała (3-godzinna) sytuacja dezorgani-zacyjna, w czasie której nie było żadnych warunków do studiowania odpowiedniego materiału nauczania, do rozwiązywania zleconych studentom zadań i problemów dydaktycznych. Można stąd wysnuć pewien wniosek dydaktyczny. Otóż w celu niedopuszczenia do wytwarzania tego rodzaju sytuacji dydaktycznych w czasie samodzielnej pracy słuchaczy I i II roku studiów należałoby — zarówno w dniach bezpośrednio poprzedzających wyjazd studentów na urlopy, jak i w dwóch, trzech dniach po ich zakończeniu — wzmóc kontrolę przebiegu obowiązkowej nauki własnej. W takich warunkach dydaktycznych bardziej korzystne byłoby organizowanie zbiorowych konsultacji z tych przedmiotów nauczania, które przysparzają studentom największych trudności.

Kończąc te rozważania należy jeszcze raz podkreślić.

\

Zestawienie sytuacji dezorganizacyjnych stwarzanych w ramach poszczególnych form organizacyjnych pracy dydaktycznej

Odmiany sytuacji dezorgani zacyjnych	Liczba odpowiednich form nauczania — uczenia się, w ramach których stwierdzono występowanie sytuacji dezorganizacyjnych (w %)
	zajęcia teoretyczne	zajęcia praktyczne	nauka własna	praktyki studenckie
SD*	11,9	7,3	4,7	7,8
SDs	1,1	4,3	23,2	9,6
Ogółem	13,0	11,6	27,9	17,4

że główną przyczyną powstawania sytuacji dezorganizacyjnych w procesie dydaktyczno-wychowawczym w szkolnictwie wyższym są negatywne czynności nauczycieli akademickich i studentów. Szczegółowa ocena danych uzyskanych w trakcie obserwacji różnych form organizacyjnych pracy dydaktycznej¹ pozwala na dokonanie kilku interesujących porównań (tab. 4).

Rozpatrując wskaźniki procentowe przedstawione w tab. 4 należałoby zwrócić uwagę na to, że nauczyciele akademiccy najczęściej stwarzali sytuacje dezorga-nizacyjne na zajęciach teoretycznych (11,9%). W nieco mniejszym' zakresie dezorganizowali oni proces nauczania — uczenia się w trakcie praktyk studenckich (7,8%) i na zajęciach praktycznych (7,3%), najmniej zaś utrudniali studentom realizację zadań ksztalceniowo-wychowawczych w ramach pracy samodzielnej (4,7%). Jeżeli chodzi o sytuacje dezorganizacyjoe stwarzane przez studentów j ito najwięcej przypadków wzajemnego prze-

11 B.

161

1

W uczelniach wyższych objętych badaniami zgromadzono 180 protokołów z obserwacji różnych zajęć dydaktycznych, w czasie których nauczyciele akademiccy i studenci nie ustrzegli się od wytwarzania sytuacji dezorganizacyjnych.

. Hydzik