Scan14 (3)

• sposób rozwiązywania, aby problemy te przezwyciężyć jest potrzebna możliwie ścisła i szeroka współpraca wszystkich zainteresowanych stron, co z reguły jest równoznaczne z koniecznością zjednoczenia 'w tym celu wysiłków i działań całej społeczności międzynarodowej.

1.3.2. Współczesne postrzeganie zagrożeń militarnych

Współczesne zagrożenie bezpieczeństwa (wojna) będzie miało wymiar asymetryczny wynikający z faktu, że przeciwnikiem państw o wysokim stopniu rozwojir cywilizacyjnego będą „pobudzone do życia przez obiektywne procesy późnonowo-czesnego rozwoju społecznego aktywne jednostki i grupy społeczne, kierujące się często irracjonalną, nihilistyczną żądzą destrukcji'^{1 2}. Arsenał ich narzędzi walki sięga zarówno do obszaru zaawansowanych technologii (telefony komórkowe, Internet), jak i do metod komunikacji z minionych epok (kurierzy, gołębie pocztowe), po to by koordynować akcje w skali globalnej. Teoretyczna analiza funkcjonowania takich oddziaływań sieciowych, o strukturze amorficznej, powstała już w 1970 roku za sprawą raportu RAND Corp. „Ludzie, władza, zmiana: ruchy społecznej transformacji’^3G autorstwa Luthier Gerlach i Virginii Hine. Opisane sieci rozwoju³ stanowią doskonały model funkcjonowania takich organizacji, jak: baza bin Ladena, międzynarodówka narkotyczna, ruchy ekoterrorystyczne i antyglobali-styczne.

Wizja współczesnego konfliktu asymetrycznego nie stanowi współczesnej modnej wizji, ale wynika z twardej logiki teorii Carla von Clausewitz'a (O wojnie). Wprowadzone do kanonów sztuki wojennej pojęcia „wojennej mgły” i „tarcia” w wieku, gdy najmodniejszymi tematami badań naukowych jest teoria chaosu, złożoności i samoorganizacji, znalazły podbudowę naukową. Pojęcie „mgły wojennej" nabrało zrozumiałego sensu po ogłoszonej w 1945 roku przez Claude'a Shan-nona „Matematycznej teorii komunikacjr, w której pojawiło się pojęcie „szumu informacyjnego” (stanowi znaczącą cechę każdego systemu informacyjnego). Z kolei „tarcie", to wyraz naturalnej chaotyczności świata rzeczywistego, w którym rozwój wydarzeń opisuje dynamika nieliniowa, stwierdzając, że analizowany problem może mieć wiele rozwiązań, i nie jest przesądzone, które z nich jest bardziej prawdopodobne. Do tego należy dodać, że w odpowiednich sytuacjach niewielka nawet zmiana parametru (np. śmierć kuriera niosącego ważny rozkaz) może całkowicie zmienić rozwój wydarzeń⁴.

Każda wojna odbywa się w dwu przestrzeniach: fizycznej i symbolicznej. I choć dzisiaj byłaby wojną o wymiarze wirtualnym wspieraną niewidzialną technologią (kluczem RMA⁵) to i tak mogłaby obyć się bez geoinformacji, a nawet wymagałaby coraz precyzyjniejszych lokalizacji, interpretacji, wyboru i wskazywania celów (tar-getting).

Nowatorskie postrzeganie współczesnych zagrożeń o charakterze nieustruktu-raiizowanym⁶ (j^a^ np. terroryzm) wymusza stosowanie zupełnie nowych koncepcji wsparcia informacyjnego np. zgodnie z powiedzeniem „na chaos odpowiadaj chaosem". Model funkcjonowania takich organizacji wykazuje stosowanie specyficznego transferu informacji (tzw. zygzakowatego), który niejako podtrzymuje istnienie samych organizacji. Charakteryzuje się on:

-    zacieraniem różnic pomiędzy informacją ważną i nieważną,

-    nieformalnym przepływem informacji,

-    równorzędnym wykorzystaniem tradycyjnych i nowoczesnych nośników informacji,

-    spontanicznym generowaniem informacji, z permanentną nieformalną rein-terpretacją ich transferu,

-    dużą mocą decyzyjną informacji, podtrzymujących chaotyczne procesy zachowań, działań i decyzji.

Klasycznie stosowane ustrukturalizowane kanały przepływu informacji, są konieczne i sprawdzają się tylko na taktycznym poziomie działania. Natomiast ich efektywność porządkująca dramatycznie spada na poziomach operacyjnym i strategicznym. Na tych poziomach preferowany jest tzw. twórczy chaos akceptujący szumy informacyjne. Informacje powszechnie znane, dostępne posiadają małą moc decyzyjną, umożliwiając jedynie strategie przewidywalne, naśladowcze, a nie innowacyjne. Istotne są informacje: śladowe, niepotwierdzone, trudne do natychmiastowej interpretacji, z niepewnych źródeł, zdobywane przez wywiad. W wysoce turbulentnym otoczeniu poszukiwanie informacji pewnych, jednoznacznych, nie-wymagających pogłębionej reinterpretacji jest poważnym błędem metodologicznym. Niedomiar informacji wymusza na analitykach i decydentach innowacyjność, aktywność badawczą stymulującą wyobraźnię, co w warunkach chaosu, ciągłej zmiany i niepewności zapewnia większą efektywność zarządzania i przewagę. Uznanie i wprowadzenie mechanizmów konstruktywnej konfrontacji stymuluje analityków do tworzenia nowych rozwiązań poprzez podważenie istniejących założeń i metod działania. Wykorzystanie procesów uczenia się⁷, interdyscyplinarnego postrzegania badanej problematyki, jednoznaczność postrzegania celów oraz zasad funkcjonowania nowych rozwiązań wspomagane musi być intensywną komunikacją⁸.

29

1

E. Bendyk, Wojna wirtualna, [w:] .Nowa Res Publica" 2002, nr 4 (163), s. 24.

2

³⁸ Tamże, ang. People, Power, Change: Movements ofSodal Transfórmatfon.

3

Tamże. Nazywane SPIN (ang. Segmented, polycentric, Ideologically integrated NetWork). Analizy tego zjawiska poparte są wynikami badań znanych socjologów, jak: Daniel Bell, Manuel Castells, Itbiel de Sola Pool.

4

“Tamże, s. 24-25.

5

   Tamże, s. 20; ang. Revołution in Military Affairs (rewolucja w dziedzinie wojskowości).

6

   Inaczej chaotycznym.

7

W ramach odpowiednich programów szkolenia, prac pilotażowych oraz uczenia się podczas kreowania rozwiązań.

8

Na podstawie: A. Binsztok, K. Perechuda, Nowe funkcje we współczesnych koncepcjach zarządzania, [w.] Informacja w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Pozyskiwanie, wykorzystywanie i ochrona (wybrane problemy teorii i praktyki), red. nauk. R. Borowiecki, M. Kwieciński, Kantor Wydawniczy Za-kamycze, Zakamycze 2003, s. 37-41.