skanowanie0071 (12)

/4 Rozdział 3. Cztery sposoby analizowania zdarzeń pomogło wyjaśnić sytuację i zdecydować, jakiego rodzaju postępowanie jest potrzebne, ale też pozwoliło nauczycielce zorientować się, na ile dobrze poradziła sobie z trudną sytuacją.

Analiza teorii osobistej

Terminu teoria osobista używam w odniesieniu do zbioru przekonań, na których opiera się nasz profesjonalny osąd, a tym samym nasze działania. Następny przykład pokazuje, jak wartości występujące jako zbiór przekonań kształtują osąd. Przydatna będzie metoda rozpoznawania dylematu, ponieważ fakt wyboru określonego rozwiązania ujawnia, na jakich wartościach wspiera się profesjonalny osąd. W przytaczanych dotychczas przykładach zdarzeń mieliśmy do czynienia z wartościami (przekonaniami) tkwiącymi u podstaw myśli i decyzji autorów zdarzeń. Przykład ten pokazuje, że wybór tego, a nie innego rozwiązania dylematu zależy od nie ujawnionych przekonań, że zbiór przekonań funkcjonuje jak teoria, że zdarzenie należy analizować wieloma sposobami.

/darzenie 21. Marnotrawstwo

Podczas dyżurów na korytarzu zwróciłam uwagę na dziewczynkę, która regularnie wyrzucała do kosza swoje drugie śniadanie. Dziewczynka rozglądała się, by sprawdzić, czy ktoś nie patrzy, i szybko wrzucała śniadanie do kosza. Z początku nie zwracałam uwagi na incydent. Zastanowił mnie, ponieważ powtarzał się uporczywie. Dziecko jest niewątpliwie „chytre", problem był więc w tym, żeby zmienić całą sytuację, a nie aby zmusić uczennicę do jeszcze lepszego maskowania się.

Działanie. Na lekcji nauk społecznych zajęliśmy się problemem żywności: jak wiele znaczy, jak trzeba się z nią obchodzić. Klasa została podzielona na grupy, które między innymi miały przedyskutować problem marnowania jedzenia. Bohaterka naszego zdarzenia została wyznaczona do kierowania dyskusją w jednej z grup i przedstawienia rezultatów pracy grupy. Wnioski, które w imieniu grupy przedstawiła, wydawały się bardzo przekonywające, trzeba będzie jednak poczekać na wyniki praktyczne.

Dylemat rzuca się w oczy: dziecko jako osoba czy dziecko jako uczeń. Nic chodzi wyłącznie o to, czy narzucić dziecku regułę postępowania (czego nauczyciel dotychczas nie zrobił), ale jak tego dokonać. Rozwiązując dylemat, opieramy się na profesjonalnym osądzie, len zaś opiera się na pewnym systemie wartości. Żeby zdać sobie sprawę, dlaczego rozwiązujemy dylemat właśnie lak, można korzystać z rozmaitych sposobów. Jednym z nich jest ustalenie, jakie wartości weszły w grę. W przykładzie 21. nauczycielka, podejmując decyzję, kierowała się takimi wartościami (przekonaniami): wiedza wpływa na przeko-