str18501 djvu

ŻYDOSTWO

wą społeczność, du której poszczególne jednostki chętnieby przystępowały, gdyż pozwalałaby im łatwiej znosić nienawiść i upośledzenie, doświadczane przez nich wszędzie od innych narodów.

Serce krwawiło mi nieraz, gdym widział, jak wartościowi bardzo żydzi uciekają się do mimetyz-mu, przekreślającego ich godność ludzką. Widziałem, jak szkoła, pisma humorystyczne i niezliczone czynniki kulturalne, znajdujące się w rękach nieżydowskiej większości, podkopywały poczucie własnej godności nawet u najlepszych moich współplemieńców i czułem wtedy, że tak dalej już być nie może.

Doszedłem wówczas do wniosku, że jedynie wspólne dzieło, drogie sercu wszystkich żydów na świecie, zdoła uzdrowić ten naród. Wielka to zasługa Teodora Herzla, że zrozumiał i z całą energją podkreślił, iż wobec skłonności tradycjonalistycz-nych, właściwych żydom, powołanie do życia przybytku narodowego lub — wyrażając się bardziej rzeczowo — centrali w Palestynie jest właśnie owem dziełem, które potrafi ześrodkować siły żydowskie.

Nazywa Pan to wszystko nacjonalizmem i nie bez słuszności. Ale dążność do stworzenia własnej społeczności, bez której nie dane nam jest w tym wrogim świecie ani żyć, ani umierać, zawsze można okfeślić tą szpetną nazwą. Jest to bądź co bądź na-

168