10669 ksiega4

4. Anatomiczne i neurofizjologiczne podstawy reedukacji posturalnej

Otwarcie się na życic i tniłożć leży w pierwotnej natune każdego człowieka.

Aleksander Lowen

W skład narządów ruchu człowieka wchodzą dwa układy. Jeden stae>c/n> • kostno-stawowy drugi dynamiczny — więzadłowo-mięśniowy. Ciało w statyce jest dynamicznym układem równowagi, który uzależniony jest od wielu czynników Pomiędzy biernym i czynnym układem ciała istnieją wzajemne uwarunkowania. Stąd podstawy anatomiczne zawierają opis zarówno elementów statyki jak i dynamiki.

4.1. Rola układu kostno-stawowowo-więzadłowego w statyce ciała Układ kostny człowieka dorosłego składa się z około 206 oddzielnych kości U dziecka piętnastoletniego ich liczba wynosi około 356. Nazwą kośćca obejmujemy składniki kostne i chrzęstne wraz z łączącymi je stawami i więzadlami Budowa kości jest niejednolita. W jednych miejscach kość jest zbita i gęsta, w innych tworzy układu cienkich blaszek i beleezek krzyżujących się ze sobą. Warstwa kości o utkaniu ścisłym to istota zbita (suhstantni compactu) o utkaniu beleczkowatym to istota gąbczasta (substantia spongiosa) Istota zbita występuje zawsze na powierzchni kości, istota gąbczasta w jej wnętrzu Powierzchnię kości pokrywa okostna (periosteum) natomiast części chrzęstne szkieletu ochr/ęstna (pcrichon dr tum) Jamy szpikowe kości długich wypełnia szpik kostny (medulla osstum). Ze względu na kształt rozróżniamy kości długie (ossa longa), krótkie (owa brevui), płaskie (om su plan a), róźnoksztaltne (ossa multiformia), pneumatyczne (ossa pneumaiica). Z kolei od kształtu kości zależą ich wyniosłości i zgłębienia. Wyniosłości to: wyrostki (processus), kłykcie (condyli), krętarze (trochanteres) guzy (tubera), grzebienie (cristae), kolce (spinać), kresy i linie chropowate (lineae asperae). Do zgłębień zaliczamy: doły (fossae), bruzdy lub rowki (sulei), otwory (Joramina), kanały (canales). Układ kostno-stawowo-więzadłowy spełnia 3 funkcje: podporową, ochronną i ruchową. Rola czynności podporowych w statyce ciała związana jest z przeciwstawieniem się sile grawitacji oraz działaniem innych sił np. statycznych, dynamicznych, ściskających, rozciągających, ścinających, skręcających i zginających. W pionowanej postawie człowieka funkcja ta dotyczy szczególnie kości kończyn dolnych.

obręczy barkowej, miednic/nej i kręgosłupa Przykładem funkcji och rośnej tą luna czaszki - ochrona mózgowia, kręgi - ochrona rdzenia kręgowego, mostek i żebra - odma taca i płuc. Kości stanowią także dźwignic co powoduje, ze są one ważnymi rirhdndr— amządu ruchów. Łącząc sic ze sobą w określony sposób są wprawit w ruch przez mięśmr swych kobeach kości zaopatrzone są w suwy które umottiwiąpą icb ruch) a także ruchy poszczególnych segmentom ciała - funkcja rockowa

Połączenia kości iiuncturi** osi tum) dzidą saę na ścisłe {tywńnmaf, połścńk ima-phiartrosesf i ruchome c/> li stawy <dtarthrasei leu arytmiaztonesf Te ostanę dzidą się na jednoosiowe    dwuosiowe u/u* _t- uodtikowti wieloosiowe iu/.-

i/e, panewkowi') Staw w ulwur/cniu ktorego biorą udział 2 kosa «-' staw prosty, np staw biodrowy, więcej ni/ 2 to staw złożony r.p staw łokciowy Staw łożony ptmahfąą ponadto krążek stawowy • staw zespołowy np ojw kolanowy Stawy obok gymni mdwyd odgrywają także wa/iu rolę w warunkach statycznych. Umożliwiają plastyczne dodoaowy-wame się ode inko w ciała do sil dmłijąrydi osiowo i w ten sposob pełnią funkcję amortyzacyjną Zmiany ustawienia dwóch członem powodują równomierne rozkładanie obciążeń i łagodzenie działających sił Dzięki radottaiu siły głównej aa składowe np icdapa i sernu-jąca każda nic przewyższa już wytrzymałości kości. Prawidłowe funkcjonowanie stawu zależy od jego budowy i stanu powierzchni stawowych oraz długość i ełastyczwsc ■uęifc.irk cknta-tow okołostawowy v • Zapewniają one z jedną strony pełną ruchomość stawu, i dramą om-niceają nadmierną ruchomość i działają stabrii/ująco W utrzymaniu równowagi w smiycc ciała udział biorą przede w\zwkim suwy śródstopia, stępo, skokowo-gołaiaawe. kobrao-Hf, biodrowe, kr/yio w o-biodrowe. 11 pary połączeń pomiędzy wyrostkami stawowymi kręgów, oraz 2 » połączenia pomiędzy kręgami a krążkami, a takie dwa stawy łączące głowy t kręgosłupem

Sklepienie stopy składa mv 2 zbtcgaiąoch się ku tyłowi kostnych laków piłMąycł i 2 łuków poprzecznych ł uk poprzeczny przedni wymusza Irójpuaktowosc podparcia. vV zapewnia wytrzymałość i odpowiednią plastyczno*: stopy. Słabym punkiem w ukszułtowanw stopy jest pronacyjne położenie kości piętową Przy niewydolnych więradbch. mięśniach i ścięgnach nawrócone położenie kości piętową pod wpływem obciążenia wzmaga się i kosc skokowa obsuwa się ku dołowi powodując płaskostopie tVąvw>c\buą ruchomo* stawu

’ Połąc/cmi te m«/ą i** M*w* ■**•**«* (mm*—**"**

*    Połączenia te ufc/r n.wwę Mtw*rp*AM4v* [#**+**•# fiimml

•    Polqc/cm« te nomą wk/r nazwę    «■>"***