11592 tomI (241)

FlZJOPACOL(XjICZNb PODSTAWY FIZJOIHKAPII 243

Trzeci wreszcie okres (końcowy) charakteryzuje bladość i zasinienie skóry oraz złe jej ukrwienie, atrofia mięśni i zmiany struktury kostnej (zeszkliwienie).

Zaburzenia wydalania moczu lub kału mogą występować pod postacią zalegania lub nietrzyniania. Niekiedy oba tc zaburzenia występują łącznie. Najpoważniejszą przyczyną tych pierwszych zaburzeń są stany związane z uszkodzeniem centralnego bądź obwodowego unerwienia pęcherza moczowego, z jakimi spotykamy się w przypadkach uszkodzenia rdzenia kręgowego. Jeśli chodzi o pęcherz moczowy, to zaleganie wiąże się z niewydolnością mięśnia wypieracza, nietrzymanie zaś z niewydolnością zwieraczy cewki, przy czym zaleganiu moczu towarzyszą z reguły powikłania urologiczne, a nietrzymaniu - zmiany skórne. Rodzaj występujących zaburzeń wynika z unerwienia pęcherza moczowego, a ściślej mówiąc - z poziomu uszkodzenia tego unerwienia.

W zagadnieniu tym należy jednak odróżnić pęcherz automatyczny od autonomicznego. W tym pierwszym (nazywanym też spastycznym. odruchowym, automatycznym, lub hiperrellektorycznym). pęcherz pozbawiony jest czucia, wobec czego dochodzi do utraty świadomej kontroli oddawania moczu. Mocz oddawany jest więc automatycznie (w sposób przy musowy), bez możliwości dowolnego zahamowania skurczu wypieracza. przy czym skurcz ten pojawia się przy niskim progu wypełniania i pod wpływem rozmaitych bodźców. W związku z tym oddawanie moczu jest częste i niepełne, a pojemność pęcherza ulega z czasem zmniejszeniu. W przypadkach tych nietrzymanie nie jest stałe i mocz nie zalega. Może tu jednak wystąpić wzmożone napięcie gładkomięśniowego zwieracza wewnętrznego, a także zaburzenia koordynacji działania wypieracza i zwieracza zewnętrznego (tzw. dyskoordynaeja pęcherzowo-zwieraczowa), co stanowi przeszkodę w odpływie moczu. W pęcherzu autonomicznym (nazy wanym też wiotkim albo hipo- lub arefleklorycznym) pojawiają się wprawdzie słabe (autonomiczne) skurcze mięśni pęcherza, jednak najczęściej dochodzi do zalegania i nietrzymania moczu, jako że porażeniu ulega wypieracz i zwieracze. Duże zaleganie moczu prowadzi tu do nadmiernego rozciągnięcia mięśnia wypieracza. a opróżnienie pęcherza możliwe jest jedynie w sposób pośredni, tj. przez uruchomienie tłoczni brzusznej lub mechaniczne wyciskanie od zewnątrz.

Omawiając zaburzenia wydalania trzeba dodać, że podobne do powyższych zaburzeń mogą też dotyczyć oddawania stolca (zaparcia, nietrzymanie).

Tzw. „zmiany elektryczne” stanowią nieodłączną cechę rozmaitych chorób nerwowo-mięśniowych. Zmiany tc mogą dotyczyć zarówno pobudliwości mięśnia, jak i jego czynności bioelektry cznej. Upraszczając to zagadnienie, można wskazać na obniżenie pobudliwości elektrycznej mięśni, manifestujące się wysoką ich Teobazą, a występujące w mio- i neuropatiach. Dodatkowo może wystąpić wydłużenie chronakcji czy obniżenie tzw. współczynnika akomodacji (w zanikach