41496 tomI (237)

FlZJOPATOLOGICZNE PODSTAWY FIZJOTERAPII 239

tawki) itd. Konsekwencją tego będzie unikanie typowej dla wieku aktywności fizycznej i zabaw z rówieśnikami, co wtórnie prowadzić może do wyobcowania i odrzucenia. Ponieważ pewność grawitacyjna jest podstawowym źródłem poczucia bezpieczeństwa, to zaburzenie pod tym względem mogą mieć katastrofalny wręcz wpływ na stosunek do otoczenia, rozwój osobowości, jak i zachowanie dziecka. Istnieje również stan niedowrażliwości układu przedsionkowego. Naturalna dążność do odbierania bodźców płynących ze zmysłu równowagi powoduje nadmierną ruchliwość, nadmierną odwagę, wykonywanie przez dziecko szybkich i chaotycznych ruchów, stereotypowe poruszanie głową, skakanie czy chęć doprowadzania do nagłego wyhamowania ruchu. Nieprawidłowości wynikające z zaburzeń przetwarzania bodźców proprioceptywnych i przedsionkowych prowadzić mogą do zaburzeń kontroli postawy ciała, napięcia mięśniowego, dysfunkcji oko-ruchowych, zaburzeń mowy i trudności szkolnych w zakresie czytania, pisania i liczenia.

Zaburzenie integracji między wieloma ośrodkami o.u.n., a szczególnie pomiędzy tymi, które opracowują informacje dotykowe i prorioceptywne, doprowadzić może do zaburzenia planowania motorycznego czyli do dyspraksji. Aby wykonać zaplanowane zadanie ruchowe o.u.n. potrzebuje wielu informacji do tego, aby najpierw' powstał pomysł (idea zadania), następnie sposób osiągnięcia celu i wreszcie wykonanie zadania. Na skutek dezintegracji sensomotorycznej, dotyczącej zwłaszcza bodźców dotykowych i proprioceptywnych, każdy z tych etapów' lub jeden z nich może ulec zaburzeniu. Konsekwencją tego jest jak gdyby potrzeba ciągłego zastanawiania się jak zaplanować kolejny ruch. Ogranicza to sprawność, tempo uczenia się nowych czynności oraz precyzję ich wykonania. Jeśli podczas działania plan wymaga nawet niewielkich korekt, to nie można tego dokonać z uwagi na nieefektywne sensoryczne sprzężenia zwrotne.

Planowanie motoryczne zależy głównie od percepcji dotykowej i schematu ciała (somatognozji). Prawidłowy schemat ciała to baza prawidłowego i szybkiego planowania ruchu. Natomiast do powstania prawidłowego schematu ciała niezbędny jest prawidłowy odbiór i przetwarzanie bodźców - przede wszystkim dotykowych, ale także i proprioceptywnych. Zaburzenia integracji bodźców dotykowych i proprioceptywnych przyczyniają się do niezgrabności ruchowej (dotyczącej zarówno motoryki małej jak i dużej), powodują trudności w samoobsłudze (np. z ubieraniem się) częste potykanie się i upadki, a czasem nawet zaburzenia artykulacji. W konsekwencji przyczynia się to do późniejszych trudności w szkole -z pisaniem, rysowaniem i udziałem w lekcjach wychowania fizycznego. Zaburzenia w przetwarzaniu bodźców proprioceptywnych prowadzi zwykle także do trudności z koncentracją i/lub nadpobudliwości ruchowej (ang. atention deficyt disor-der = ADD, lub atention deficyt hiperactmty disorder = ADHD).