13473 P1240457

ma wśród archeologów pełnej sirody co do Ilości, zacieru i cech rrup łużyckich. Ten etan rzeczy nie jest zresztą jedynie przywilejem kultury łużyckiej - Drtypoinc np„ prób 1 ery podziału I określenia Arodkowodunnj. •kfaj kultury pól popielnicowych^19/.

Podczas ostatnich kilkunastu lat wołyhał zresztą od oova problem ^samefro istai*Ri* jednej kultury łużyckiej, który dotychczas jest dysku* towany prsy coraz powszechniejszyt mniemaniu o konieczności treiyrnową. ^nia * *20/^* Jednolitości tej kultury. Asumpt duły tu prace A. Garda-eakicfo • oroponu Ja cero początkowo wyodrębnienie dwóch kultur łu+vc-kich. a v następneJ wersji * trzech, prsy wydzieleniu s nich kultury białowi ck le j i pewnych zastrzeżeniach co do niektórych Innych jedno* stele, UJecie to Jest właściwie rautowanieu na czasy kultury łużyckiej wcześniejszych podziałów kulturowych przy znacznym uwypukleniu roli odd*lałvwa£ południowcu. Pierwszą wersję próbowałem podbudować, proponując dzielenie cyklu kultur łużyckich na rrupy terytorialne, w których skład wchodziły rrupy lokalne²¹^, a więc przyjęcie terminologii, stosowanej przez badaczy neolitu, niedawno V. Podborsky wysunął koncepcje pewnej systematyzacji w zakresie nazewnictwa, wydzielając •lausitzer ⁿmcvif elderbereich" Jako cześć "Zivilisatlon der ttrnenrrRhe**

folder* i dzieląc Ja dalej ns kultury /np. łużycka, śląska/, a te z ko* 22/

lei ns rrupy • Przedstawiona przez V. Gedla propozycja podziału kultury łużyckiej /rozumianej jako zespół kultur/ na rrupy /które sam autor uważa za odpowiedniki kultur/ 1 podrrupy w zakresie konceocji odróżnia zie od poprzednich rłównle zawikłantami terarinolor icznymi.

Te bardzo skrótowe uwari wydawały ti sie o tyle nlezbedns. że uzasadnia J*i one teze o konieczności rruntownero przcanaliiowanla dotychcza nowych podciałów kultury łużyckiej, zarazem pozwalając na wyciągnięcie pewnych wniosków co do niezbędnych kierunków działania. Ba pewno potrze Dojrzy systemu. opartero na możliwie jasno sformułowanych kryteriach no działu i posłusującero sie klasyfikację przynajmniej trzystopniową, zre rz tą Już w różnych* wersjach używaną. Sumowanie opracować rrup nie wy sta fctj aby scharakteryzować kulturę Jako całość. Partykularne podejście do probiera musi być obecnie wzbogacone analiza porównawczą, sicrającą kultur sąsiednich, a przede wszystkim sprawdzeniem, czy nie włączyliśmy już do łożyć innych urrupowaś kulturowych, o co przy nie sprecyzowanych Kryteriach łatwo zwłaszcza w strefach przemieezania wpływów różnych kultur. Parictać też trzeba o tym, te nowy podział musi w sposób dziś możliwy do przewidzenia wytrzymać napór zwiększonych wymaraś badaś historycznych, a wlec powinien być możliwie elastyczny i wykorzystywać Ki-yterim z wielu rozmaitych dziedzin kultury, nawet kosz te- ich precyzyjności . hiezbedne też eia zdaje wykorzystywanie jako kryteriów wyników znalimy częstotliwości cech materiału.

M

*nlos«4 te dość łatwo eformuir?»ać. eitro as# toini rtiiitowmlu. Spróbuje poddać tu pod dyskusje •Inni wi*J^,ł działu. traktując Ja oczywiście. Jako berlio p-rr jscr.cn v Wydaje •?!♦, ie e«*t byłby <

|że ceramiKa. ctórą można nazwać łusycką wyłapuj' licami tej zultury. "entlka o podebereb minuje u tateriałach nordyJrłieb /ryc• ?/. orty ctya

9 J /

Jłct    wy Kasują n«w»*    v «    --«■    wtlW*¹

Ibieśstwa rysują ale także w obrtądku poer*#Powr% «

po-

Unt	td ••‘Tli " ,* * ’
ns	mżvcfc 00rrar-łc^
tret	-ą ł cechecb
ctya
,,u/	wriiflf p°^A9~

*^łi obserwujemy natomiast oddzi»ł-v_ini? na Tereny łużycrij# -elementy kultury aa ewidentnie różne. Crupe dolnojntswflfcż^ tuje wyrmłiie łużyckie ryty % ceramice orty ods#*ności W⁹*'¹ tdw. Role elementów łużyckich w ceramice kul fury zllawe-^⁰*^⁰^¹^¹ próbuj. ale ertat.no Dorniejaząć. ale chvba-njł»ełu*i:nle^Z6/> chyba przeceni enies roli kultury łużycki.; j._at v>-,cznnie « !•> °^p'"’ kultury kyjatycżiej, chód nie może by<5 wątpliwości co 1- r.nnez^ęo udai.ru elementów łużyckich w ceratlre kcjatyckie*²⁷^. ³⁴ aaan. et abie.noścl c.rariki "rrocklę) i łużyckiej, przr o Innych -lcoentów kul turo-yeft. Pcwodu.le to nawet włączenie k-łtur’' ' aocki.,1 w obreb łużyckiej ehod ortami® błonia r»rn»nM-^ł* doon. zjawiaka, watrpuj.c* w rrupten leżniekie.1 i    ‘

Co kultury łużyckiej nie włączanych. Wpływy łużyckie ofe-wjetr ! w innych kulturach , . swłaeacsa w ich eerarlce, ale wria> rie. *• znaczą ci) rclc odrryw.łw ona ®ł-5wni. w wylenionych tu kultu-ct : rr»-pach.

Oczywiście czcócie.i „i* _s dokładne, reorodu«ov,rlft -f-v 43 «.v hieni. x pewnym przekeztałeasiea far- łużyckich 1 „.iawanif- ió rrz« znane _c.cn dr^orzednych oietna loz.2„aa₀. rtmdni, ta oczne zntctzr ni. elcr.cntdw łużwckich. ale >er «cete_V zj.vi,ki.₃ nor-alarz. ra-świadczenia wyk.a.ły, że naładowani, nowych wzordw etr.Mil ltrion®*

ooir^!^{rec y} r^{wadei ao pewMr}°    i»oh_Vb., Ąii

podlsrającv okręSlony- prewidłouoiciom_Sf.

I olorz!    * *'^x#    to pracy archf-

r pocą nero z*»lc*u tery tor isl nero teł    .

ża ale można tero rozważ^ jedynie jako *j*wi.k ‘ * 7^    **!'

oych na peryferiach dużych Jedncet.k kultu " !* T

nic J.at w pełni zrozunlały, widad jednak

ai. mieści w ram-eh narz.ro dotychczasowej a- ! "*^l'^t "^le

nonzącepo ale do Kultury łużyckiej. Dl.tero    *^tu    od-

nie terminu "styl ceraa i ki łużyckiej®. p₀*_e ^Dł*ceonąJ,

łdw kulturowych, obejmując Jedyni, ob.aar* 1 * ^l° •^b'^lr»huf* oi poifiż-

"^#    wyk..wJ,_Mf

Ut bnc^^:

JP