26766 P1080028 (3)

wiSinwMrai

współpracy aawarta Jest Implicite w idei sztuki żywej, Sztuka takłada i narzuca współprace Sztuka tywa Jsst sztuką społeczną, absolutnie społeczną i to nie na zasadzie sztuk pięknych, które są przystępne dla wszystkich, ale na zasadzie podnoszenia wszystkich ku sztuce. Równa się to twierdzeniu, te stuka i y w a powstanie w wyniku pewnej dyscypliny, która będzie obowiązywać każdego i nawet nie będąc taktycznie wiążąca dla wszystkich ciał, będzie przynajmniej determinująca dla wszystkich dusz dzięki rozbudzonemu poczuciu posiadania ciała. I jak sama idea dała — dała idealnego, jeśli wolno utyć takiego terminu — potrafiła nas przekonać o swoim istnieniu jako kategoria estetyczna, której brak dawał się we znaki, podobnie idea estetycznego odczucia faktu posiadania ciała może pokierować tymi, którzy sami nie doświadczyli prawdy ruchu plastycznego, Dla tych ludzi zetknięcie z istotami uprzywilejowanymi z racji pełnej świadomości posiadania ciała będzie rzeczą cenną. W pedagogice ścisły kontakt między uczniem a nauczycielem jest warunkiem efektywnej dyscypliny: jeden bez drugiego nie mógłby nic zrobić. Podobnie z ż y w ą sztuką: energia użyta na studiowanie problematyki dała, będzie się automatycznie udzielać innym, z korzyścią dla celów, które trudno byłoby osiągnąć nawet dużym wysiłkiem pojedynczego dała. Dzięki tej wymianie, energia wydatkowana przez jedną ze stron będzie zawsze stanowić pewną stałą ilość żywej mocy zapewniającej dzień po dniu istnienie żywej sztuki.

Wyobraźmy sobie poetę — a rozumiem przez to artystę umiejącego myśleć i odczuwać, który widzi wszystko w szczególnym świetle uwydatniającym każdy szczegół i jest wyposażony w dar słowa (pisanego lub mówionego) — wyobraźmy więc sobie, że tym poetą owładnęła myśl współpracy ze sztuką żywą, z dziełem dla tej sztuki reprezentatywnym. Człowiek ten czuje doskonale, że jego wybór nie może być dowolny; zresztą dzięki wtajemniczeniu w artystyczne tycie ciała cała jego egzystencja poety ukazuje mu rię w sposób czystszy i uwolniony od niepotrzebnych domieszek; a więc staje się prostsza. Wieczne elementy człowieczeństwa zaczynają w nim w sposób istotny dominować nad tymi przypadło-, teściami, w których się lubował, a które słowo doskonale potrafi im wyrazić. Słowo, będące dotychczas jego radością i przedmiotem naiwnej dumy, nabiera nowej mocy, które] poeta Jeszcze sobie nie umie wyjaśnić. W dalszym ciągu panuje nad słowem, a nawet czuje, te panuje nad nim lepiej niż przedtem i te potrafi Je wyposażyć w nowe akcenty, chociaż owe akcenty wymykają mu rię i są jak gdyby wezwaniem ku nowym akcentom... Będąc bardziej niż kiedykolwiek panem swojego tycia poetyckiego, swojego wewnętrznego bogactwa, swojego wyostrzonego spojrzenia, poeta słyszy, jak słowa zaczynają do niego przemawiać nowym językiem, w którym ich znaczenie rozrasta się proporcjonalnie do wartości każdego drgnienia myśli, co pozwala sycić się poczuciem cudownej pełni. Ponieważ jako poeta Jest analitykiem, wraca więc do tej funkcji i stojąc przed nowymi słowami, zadaje im pytania. Ale one nie udzielają mu odpowiedzi; ""dal pulsują tajemniczym tyciem, nadal są budzicielami nieznanych kształtów i z naciskiem żądają od poety jakiegoś nowego gestu, czegoś, co stałoby się najwyższym spełnieniem jego wielkiego pragnienia. Artysta wyciąga ręce, chcąc przyciągnąć ku sobie wszystko, ale słowa się na to nie godzą. Cóż więc począć? Powoli, uroczyście poeta zaczyna teraz nasłuchiwać ich wezwania. Zrozumiał, że jego słowa wzywają go, że nie powinien już wyciągać rąk, chcąc chwytać, ale musi je zaofiarować, oddać je, a wraz z nimi całą swoją istotę, istotę już teraz .kompletną. Nawrócenie dokonało się: w poecie narodził się współpracownik. Uczynił już wybór, a raczej problem wyboru przestał istnieć! Jeśli zechce, będzie mógł oddać każde drgnienie myśli sztuce żywej zamiast zamykać je w symbolice słów; teraz bowiem wyrazem jego życia będzie samo życie. Wyzwolone słowa będą rozbrzmiewać, sławiąc poddanie się sztuce żywej i od niej będą czekały ożywienia: poeta je przekazał i tylko od tej sztuki chce je otrzymać z powrotem. Czy znaczy to, że odtąd poeta przestanie pisać po to, by ludzie go czytali, czyli że przestanie być literatem? Bynajmniej! Ale tak jak inni artyści, którzy zetknęli się ze sztuką żywą, przeżyje doświadczenie ostatecznego spełnienia i to w sposób, jakiego nigdy przedtem nie przeczuwał. Zrozumie, ile pojęć i uczuć powierzał słowom, podczas gdy z prawa należały one do integralnego, żywego wyrazu i odwrotnie, ilu przedmiotom zasługującym na poetycką uwagę od-