27062 P1240477

n

*_yt.7. Uziąg klasycznej fazy śląsko-wlelkopolsklej kultury mogiłowej /tsw. kultury prtedluźycki#J/: A - snalesiska grobowo, B - pojedyncze znaleziska brusów, C - skarby.

Wg *. Cudla 1977, 8,55, ryo.S.

ologicanych czego rezultatem Jest brak ostrej między nimi granicy*. Strefa ta. była Jednak tnacsnie sserssa od proponowanej prses uprzednio wymienionych badacsy. Saznacsa alg wyrodnie fakt silniej szych oddziaływań •praedłulycklcb*, co sugeruje sarówno mapa przedmiotów brązowych, będących importami se Śląska i Wielkopolski/-,, .tj. przede wszys¹ kia s zasięgu tsw. kultury pratdłuźyeklej/ na terenie, objętym prses kulturę zachodniotrzciniecką, jak i analiza tych sabytków / J. DąbrOw-ikl 1977, a.202, rye.1 1 z.206 n,/, J. Dąbrowski /1977,8.215/przyJmu-Jt, Se istnienie tej strefy stymulowane było obecnością w niej lokale aych ośrodków metalurgicznych.

Karatem ąyznacaa ona ogólnie utrzymującą się od poozątku epoki brązu strefę graniczną między csęśoią zachodnią J wschodnią, przebiegającą od Kujaw do Prosoy i widłuh nlsj ku południowi at do śródeł

Warty i dalej ku Bramie Morawokioj, Będzie ona w zasadzie utrzymana /a nieznacznymi odchyleniami ku wschodowi/ przez cały czas trwania kultury łużyckiej, wyznaczając granicę poszczególnych jej grup lokalnych, a w okresie halsztackim - zasięg wschodni oddziaływań tzw, kultury halsztackiej, Przypomnieć wypada, li wyróżniona.przez T. Kalinowskiego /1975, B.7 n./ rubież kulturowo-etnicsna w płn.-wsch. części Górnego Śląska, a związana z oddziaływaniami tzw. lliryjsklml w okresie halsztackim, występuje w tej samej strefie nad górną Wartą i górną Krotną, co obserwowana od wczesnej epoki brązu granica między postulowanymi strofami, potwierdzając starą metrykę niektórych rubieży rotgran 1 eta Jący ch.

Osadnictwo "zachodniotrzclnieckie" w swym zasięgu na południu nic przekroczyło biegu Wisły 1 dolnego.Sanu./K. Moskwa 1976, a. 140 n. i 141-• 142 mapa 2/; nie zajmowało ono więc wyżynnej 1 podgórskiej części Podkarpacia. Zwracam na to szczególną uwagę, gdyż: 1° w inwentarzu omąwia-nej kultury wystąpiły liczne elementy tzw. zakarpackle /wytwory metalowe, ceramika/ • 2° w obrębie Podkarpacia, zwłaszcza wschodniego, ujawniono znaletlska i skarby brąsowe z wytworami południowej proweniencji, w tym typu Koszider 1 późniejszych typu Rimauskś Sobota /sob. PZO, t.4, 1979, 6.26, ryc.9 - mapa/. Wspomniane znaleziska z Podkarpacia sugerują nie tylko fakt przechodzenia przez te regiony szlaków wymiennych /w tym 1 towarzyszących im elementów kulturowych/, lecz też 1 obecność bliżej Jeszcze nie dającego się określió osadnictwa, najpewniej pochor dsenia zakarpackiogo.

Jakkolwiek więc od strony północnej Karpaty Zachodnie tworzyły dla osadnictwa "zachodnio trze inlecklago* wyra tną barierę w Jego oddziaływaniach południowych, stanowiły zarazem wyraźną strefę oddziaływań południowych, którym ku północy towarzyszyła również 1 infiltracja ludnościowa. Przypomnę o fakcie wyetępienia w Inwentarzu kultury sachodnio-triclnieckiej wyraźnych elementów kultury Otoman! i to zarówno w inwentarzu ceramicznym /M. Cabalska 1979, s.53 n./, Jak zwłaezcsa aa przykładzie osiedla w Kaszko wicach, woj. Rowy Sącs, z wyraźnymi śladami obecności ludności "otomaóakiej" /M. Cabalska 1974, a. 57 n./ • Przyj-■uje się, te oddsiaływania "otomaóskie* przypadały na fasę klasyczną /POsesabony/, datowaną na BB, tj. na okres największego rozkwitu tej kultury 1 fasę wzmożonego udziału jej ludności w dalekosiężnych kontaktach handlowych po linii Południe-Północ. Osiedle w Kaszkowi ca ch powstało zapewne w okresie wykształcenia się na Spiszu znacznego skupiska osadniczego kultury Otomani /J. Kladór 1977, s.335/4 ni esaa przypada infiltracja Jej ludności równioź «t wschodniej Słowacji poprzez Karpaty ku północy.

TC

71